Toplu taşımacılığın en pahalı olduğu illerden biri olan Başkent Ankara‘da 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren ulaşım fiyatlarına ortalama %10 zam yapılmış ancak birçok yayın organı tarafından bu rakam çarpıtılarak %5 zam yapıldığı açıklanmıştır. Çok binişli kartlarda her biniş 1,50 TL` den 1,65 TL` ye arttırılarak %10 zamlanmış, çok binişli kartlarda transfer ücreti 0,50`TL den 0,55`TL ye çıkarak %10 zamlanmış, havaalanı gidiş dönüş ücretleri 3,70 TL`den 4,95`TL ye arttırılarak %34 zamlanmış, özel halk otobüsleri ve minibüs ücretleri 1,85 TL`den 2,00 TL ye çıkarak %8 zam görmüştür. Çok fazla kullanılmayan tek binişlik kartlar ise 1,85 TL`den 1,65`TL ye düşerek %9 ucuzlamıştır. Asgari ücrete yapılan komik zam; ulaşıma yapılan zam ile geri alınmış, bir kez daha "kepçe" ile alıp "çay kaşığı ile veren" anlayışı sergilenmiştir.
Toplu taşıma sistemine ayrılması gereken kaynakları alt ve üst geçitlerle çarçur eden, yandaş müteahhitlere kaymak aktaran, 15 yıldır metro hattı açamayan zihniyet ulaşım denince zam anlamaktadır. Öte yandan, her fırsatta ekranlarda ne kadar başarılı olduğunu anlatan, kendisini öve öve bitiremeyen ve aldığı ödüllerden dem vuran Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı, Ankara halkına en pahalı ulaşımı reva görmektedir. Biz ise buradan Sayın Gökçek`e "en pahalı ulaşım sağlayan belediye başkanı ödülü" veriyoruz ve kendisini alkışlarımızla protesto ediyoruz.
Ankara‘da ulaşıma son yapılan zamlardan sonra, ulaşım gideri halkın üzerinde önemli bir yük haline gelmiştir. Kent nüfusu ve yoğun üniversite öğrenci sayısı nedeniyle ihtiyaç duyulan toplu taşım sistemi yıllardır kurulmamış, özel halk otobüsülerinin (midibüsler) sayıları arttırılarak ulaşım sorunu çözülmeye çalışılmıştır. Halbuki trafik yoğunuğu, maliyet ve hava kirliliği gibi çok temel parametrelerin yanı sıra mevcut yol altyapısı da düşünüldüğünde küçük araç sayısı artışının çözüm değil çözümsüzlük olduğu gün gibi ortadadır. Yetersiz toplu taşıma nedeniyle trafiğe daha fazla özel aracın çıkması ise trafiği içinden çıkılmaz hale getirmiş Ankara‘da sabah ve akşam saatlerinde trafik çekilmez çile halini almıştır.
Araçlarda kullanılan CNG fiyatlarında 2009 yılından bu yana değişiklik olmamışken bu zamlar neyin nesidir? İşçilik maliyetlerinin ise AKP iktidarları döneminde komik denecek kadar düşük miktarlarda arttığını ise dünya alem bilmektedir. Toplu taşıma sisteminin ana girdilerinde değişiklik olmadığı halde zam yapılmasının keyfiyet ya da becerememek dışında bir açıklaması olamaz. Sosyal devletin ve kamusal yerel yönetimin doğal gereği yurttaşları müşteri gibi görmek ve onların ulaşımı üzerinden fahiş kâr elde etmek değil, onları gitmek istedikleri yere taşımaktır.
Birçok çağdaş kentte aylık ve yıllık paso uygulaması var olduğu halde Ankara‘da böyle bir uygulama yoktur. Bunun yanı sıra kişi başına milli gelirler ile kıyaslandığında bazı gelişmiş kentlerdeki paso ücretleri şu şekildedir:
* Kişi başına geliri 28.000 ABD Doları olan İtalya`nın başkenti Roma`da aylık sınırsız kişiye özel paso 30 Avro (yaklaşık 63TL), paylaşımlı sınırsız paso 46 avro (yaklaşık 97 TL), yıllık sınırsız paso 230 Avrodur (yaklaşık 483 TL)
* Kişi başına geliri 31.000 ABD Doları olan Fransa`nın başkenti Paris`te neredeyse tüm kenti kapsayan alanda sınırsız paso 56,60 Avrodur (118 TL civarı)
* Kişi başına geliri 21.000 ABD Doları olan Çek Cumhuriyeti başkenti Prag`da aylık sınırsız paso 550 Çek Korunasıdır (yaklaşık 46 TL)
* Kişi başına geliri 11.000 ABD Doları olan ülkemiz başkenti Ankara`da ortalama bir ayda kullanılacak 60 binimlik EGO 99 TL, halk otobüsü 120 TL, minibüs 120 TL`dir.
Büyükşehir Belediye Başkanı ayda 10 Milyon Lira zarar ettiklerini söylemektedir. Eğer bu doğru ise ortada inanılması güç bir tablo vardır ve derhal müfettişler tarafından incelemeye alınmalıdır. Bu 10 Milyon Liranın içinde ne gibi giderlerin olduğu kamuoyuna açıklanmalıdır. Yoksa bu zararın nedeni taşeron şirketlere aktarılan şişirilmiş kaynaklar mıdır?
Diğer yandan Büyükşehir belediyesi tarafından birçok güzergâhta yeterli otobüs seferi planlanmayarak vatandaşlar daha pahalı olan özel halk otobüslerini kullanmak zorunda bırakılmaktadır. Ulaşımdaki çok fiyatlılık ve çok başlılık bir an önce ortadan kaldırılarak kamu eliyle yeterli, nitelikli ve ulaşılabilir toplu taşıma sistemi kurulmalıdır.
Ankara Büyükşehir Belediyesi‘nin beceriksizlik örnekleri ulaşım zamları ile sınırlı değildir. Neredeyse 10 yıldır bitirilemeyen metro çalışmalarına aktarılan paraların hesabı verilmelidir. Bunca zamandır bitiremediği ve eline yüzüne bulaştırdığı ve ne zaman biteceği de bilinmeyen metro inşaatı Ulaştırma Bakanlığına devredilmiştir. Bugün Ankara‘da sadece 2 metro hattı bulunması, ulaşımda geri kalmışlığın en bariz göstergelerindendir. Geri kalmışlığın cezasını halk çekerken, inandırıcı olmayan ödüllerle Büyükşehir Belediye Başkanı caka satmaktadır.
Çağdaş yaşamın bir gereği olarak, başkent Ankara‘daki süren metro inşaatları hızla tamamlanmalı ve yeni güzergahlar planlanmalıdır. Toplu taşıma sistemi, metro ve otobüs hatlarının entegre olarak çalıştığı bir yönteme kavuşturulmalı, şehir içi araç trafiği bu yolla asgariye indirilmelidir. Kent planlamasında alt ve üst geçitlere odaklı araç öncelikli bakış açısı terk edilerek insan öncelikli yaklaşım tercih edilmelidir.
TMMOB Ankara İl Koordinasyon Kurulu olarak Ankara Büyükşehir Belediyesine çağrımızdır: ulaşım zamları geri alınmalıdır! Ucuz, nitelikli, erişilebilir ulaşım her vatandaşın hakkıdır, yerel yönetim bunu sağlamak zorundadır.
TMMOB Ankara İl Koordinasyon Kurulu
06 Ocak 2011
