TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak 03.10.2016 tarihli "Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Çankaya Belediyesi`nden El Ele Akçalı İşler" basın açıklamamızda iktidar, yerel yönetimler ve sermayenin kamu yararını hiçe sayan rant odaklı planlama çalışmalarında hukuksuzluktan beslenen bir ortaklığı nasıl sürdürdüklerini kamuoyu ile paylaşmıştık. (Bkz. http://www.spo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=7597#.WWxjbZ6qlgg)
Hukukun çürüdüğü bu dönemde, Akçalı davası kapsamında bu ortaklaşmanın teknik ve mesleki usulsüzlüklerini her daim nesnel değerlendirmelerini beklediğimiz bilirkişi heyetinin nesnel yapısını kaybettiğini ve OHAL süreci kapsamında devam eden bazı davalarımızda da bu değişimi net bir şekilde gözlemlediğimizi endişe ile sizlerle paylaşmak isteriz.
Ankara Büyükşehir Belediyesi yıllardır mahkemeler tarafından iptal edilmesine karar verilen planlar için yeni bir plan üretim sürecine girerek, davaya konu kararların değişmediği benzer kapsamdaki planları aynı usulsüzlükle onaylamaktadır. Akçalı dava alanına ilişkin daha önce yapılmış olan ve tarafımızca yargıya taşınan sekiz adet plan bulunmaktadır. Her bir plan için ilgili mahkemeler teknik bilirkişi heyetleri tayin etmiş ve ayrı ayrı bilirkişi incelemeleri yapılmıştır. Temel olarak her dava konusu plan değişikliğinin kamu yararına, şehircilik ilke ve esaslarına uygun olmadığı bilirkişiler tarafından da tespit edilip, raporlanmıştır. Mahkemeler de planları şehircilik ilke ve esaslarına, kamu yararına aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etmiştir.
İlgili alanda son olarak odamız tarafından Ankara Büyükşehir Belediyesi`ne açılan davaya konu olan planlar 10.08.2016 tarih, 1546 ve 1547 sayılı kararıyla onanan; Çankaya İlçesi Beytepe Toplu Konut Alanı içerisinde bulunan S.S. Akçalı Arsa ve Konut Yapı Kooperatifi Alanına ilişkin 1/25000 ve 1/5000 ölçekli imar plan değişiklikleridir. Plana dair söz konusu değişikliklerin kamu yararı taşımadığı, bütüncül bir planlama yapılmadığı, yürürlükteki mevzuata, planlama ilkelerine, şehircilik esaslarına, Odamız Genel Kurulunca kabul edilen Mesleki Etik Kural ve İlkelere aykırı olması sebebiyle dava açılmıştır. Daha önce de belirttiğimiz üzere, ilgili plan daha önce yargıya taşınmış ve iptal edilmiş önceki planlar ile neredeyse tamamen aynıdır (birkaç plan notu ile kullanım adı değişikliği haricinde iptal edilen bir önceki plan ile aynı özellikleri taşımaktadır) hatta Ankara Büyükşehir Belediyesi`nin kararlarında dahi bu durum kayıt altına alınmıştır. Fakat son davadaki bilirkişiler bu zamana kadar hazırlanan bilirkişi raporlarının tam aksine, yanlış ve eksik bilgiler vermek suretiyle bir rapor hazırlamışlardır.
Bilirkişi raporunun içeriğindeki problemleri özetle belirtmek gerekirse; raporda yer alan "…bölgeye yaşam canlılığını ve istenilebilirliği dolayısıyla konut gereksinimi artmıştır. Bu gereksinim, sözü edilen alanda sunulan yaşam koşullarıyla çektiği nüfus ya da talep, imar planlarıyla öngörülen planlama nüfusunun çok üzerine çıkmasına neden olmuştur. Dolayısıyla yine üst ölçek kararlarıyla belirlenen yapı ve nüfus yoğunluğu, konut gereksinimini ya da talebini karşılamada yetersiz kalmıştır…" ifadeleriyle planlama mesleğinin bilimsel temelleri altüst edilmiştir. Üst ölçek plan kararlarına alenen aykırı olan plan çalışması için davaya konu olmasına ve bilirkişilerce değerlendirilmesi gerekliliğine rağmen detaylı bir değerlendirme yapılmamıştır. Plan, çizim tekniklerine uygun olarak hazırlanmamıştır ve bilirkişi heyeti bu duruma ilişkin herhangi bir tespitte bulunmamıştır. Raporda bilimsel verilere dayanmayan asılsız bilgilere, gerçekdışı tespitlere yer verilmiştir. "Kamu yararı" kavramı çarpıtılarak, kamuyu hiçe saymış ve yatırımcının benzer yatırımcılar gibi kâr etme olanaklarını tartışmışlardır. Ayrıca, dava konusu plan alanının yanı sıra çevresindeki benzer plan yaklaşımlarının da kamu yararına, şehircilik ilke ve esaslarına uygun olmamaları farklı bilirkişilerce teknik olarak ispatlanmakta, planların mahkemelerce yürütmesi durdurulmakta, iptal edilmektedir. Hem dava alanında yapılan birbirine benzer planlar hem de dava alanı çevresindeki benzer yaklaşımla yapılan planlar (tarafımızca yargıya taşınmış yaklaşık 60 civarı plan) art arda iptal edilirken bu açıklamaya konu olan bilirkişilerin ele aldığı bu planlara hiçbir şekilde bütüncül ve bilimsel bir bakış açısı ile yaklaşmadığı da nettir.
Unutulmamalıdır ki, planlama işini üstlenenlerin kamu adına bu görevi yürütürken bireysel yarar/özel mülk yararlarını öne çıkaran ilişkilere girmeleri meslek ahlakına aykırıdır. Bu durum nesnel, teknik ve bilimsel bakış açılarına ihtiyaç duyduğumuz bilirkişilik mesleğini icra eden meslektaşları da kapsamaktadır. Dava sürecinde raporu hazırlayan bilirkişi heyeti meslek etiğine aykırı davranmıştır. Bu sebeple plan çalışmasının yeniden bilirkişi heyetince incelenmesi talebi ile tarafımızca mahkemeye başvuruda bulunulmuştur. Ancak Ankara 11. İdare Mahkemesi yaptığımız itirazı dikkate almamış ve davanın reddine karar vermiştir. Daha öncesinde yargıya taşınan planlardan altı tanesi hakkında iptal kararı veren Ankara 11. İdare Mahkemesinin iptal ettiği bu planlarla neredeyse aynı olan bu planın iptali talebimize red kararı vermesi nasıl bir akıl tutulması içinde olunduğu sorusunu akıllara getirmektedir.
Akçalı özelinde gerçekleştirilen plan çalışmalarında Çankaya Belediyesi ve Ankara Büyükşehir Belediyesinin usulsüz uygulamalarla ortaklaştığını 03.10.2016 tarihli basın açıklamamızda da belirtmiştik. Gelinen süreçte Çankaya Belediyesi tarafından Akçalı için ruhsat düzenlemelerinin de yapıldığını belirtmek isteriz. Ruhsatların dayanağı olan Çankaya Belediyesi`nin 02/09/2016 tarih ve 592 sayılı kararıyla uygun görülen ve Ankara Büyükşehir Belediyesi‘nin 14.10.2016 tarih ve 2054 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği de tarafımızca yargıya taşınmıştır ve yargı süreci devam etmektedir. Özetle söz konusu alana ilişkin tüm aşamalar tarafımızca titizlikle takip edilmektedir.
Yeni bir gelişme olarak davası devam eden Akçalı Planlarındaki projelerde YDA Şirketler Grubunun işi yüklendiğini öğrenmiş bulunuyoruz. İlgili firmanın Ankara`da birçok sorunlu projede faaliyet gösterdiğini ve bu kapsamda yerel yönetimlerle yakınlıklarını biliyoruz. Ne yazık ki Ankara Büyükşehir Belediyesi`nin Söğütözü 29096 ada 10 parsel (Demirkafes) alanında yıllardır sürdürdüğü hukuksuzluğa YDA Center inşaatı başlaması ile birlikte Çankaya Belediyesinin de göz yummaya karar verdiği bir sürece girdiğimizi de belirtmek isteriz. Benzer bir sürecin yaşandığı ve firmanın aktif inşaat faaliyetlerini yürüttüğü YDA Center yani eski adıyla Demirkafes alanı için yürüttüğümüz davada da hukuksuzluğun önünü açabilmek adına sürekli benzer plan değişiklikleri yapılmıştır. Beton bir duvar olarak hukuksuz altyapısı ile inşası devam eden bu alan özelinde sürdürülen mücadelede Çankaya Belediyesi yıllardır davanın takipçisi olmasına rağmen Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 15.04.2016 gün ve 765 sayılı kararı ile onaylanan "Çankaya İlçesi Karakusunlar Mahallesi 29096 ada 10 nolu parsel (eski 6 parsel) ve güneyine ilişkin 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliklerine ve ruhsatlara dava açmamıştır. Bu durum yürütülen rantçı ortaklığın kentin farklı alanlarında kendini var ettiğini göstermektedir.
Birçok davamızda kamu yararını, mesleki değerlerimizi, hukuku ve bilimi hiçe sayan bir işbirliğinin özellikle son bir yıl içerisinde daha da büyümeye ve yayılmaya başladığını takip ediyoruz ve bu işbirliğinin sürekliliğinden endişe duyuyoruz. İktidar, yerel yönetimler ve sermaye koalisyonu ile yürütülen rant odaklı planlama ve inşaat faaliyetlerine karşı yürüttüğümüz denetleme, takip ve hukuki faaliyetlerden asla geri durmayacağımızı, mücadelemizi bu ortaklık son bulana kadar sürdüreceğimizi kamuoyu ile paylaşmak isteriz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
