11 Haziran 2014 Çarşamba günü Şube Başkanımız Emre Sevim, Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan ve ulaşım plancısı Erhan Öncü‘nün katılımlarıyla Ankara Ulaşım Ana Planı değerlendirmesi yapmak amacıyla basın toplantısı düzenlendi.
Toplantıda basına dağıtılan metin aşağıda yer almaktadır. Üyelerimize saygı ile duyururuz.
ANKARA ULAŞIM ANA PLANI KİMİN İHTİYAÇLARINA CEVAP VERECEK?
Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Gazi Üniversitesi tarafından yapılan Ankara Ulaşım Ana Planına ilişkin, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve TMMOB Şehir Plancısı Odası Ankara Şubesi ile birlikte, oda yöneticileri ve daha önce çeşitli kentlerde yapılan ulaşım ana planı çalışmalarına katılmış Oda üyelerinin katılımıyla bir Ulaşım Komisyonu oluşturulmuştur. Komisyon, hem genel olarak Ulaşım Ana Planı genel ilke ve esaslarına göre hem de Ankara Ulaşım Ana Planı çalışmalarını yürüten Gazi Üniversitesi Proje Ofisi‘nin kamuoyuna ilettiği sınırlı bilgileri değerlendirerek, çalışmalarını yürütmektedir.
Komisyon değerlendirmelerinin ve açıklamalarının iki aşamada gerçekleştirilmesi planlanmıştır:
1. Ankara Ulaşım Ana Planı kararlarının henüz açıklanmamışken plan sürecinin genel kurallara, yöntemlere ve gerekliliklere göre değerlendirilmesi
2. Çağdaş bir ulaşım ana planında olması gereken öncelikler ve politikalar belirlenmesi, hazırlanmakta olan Ankara Ulaşım Ana Planı kararlarının bunlara uyumu değerlendirilmesi, bu kararların ayrıntılı olarak incelenerek olası sonuçlar konusunda kamuoyu bilgilendirilmesi, olası hatalardan dönülmesi ve bu planının Ankara‘nın yararına olması için katkı konulması hedeflenmiştir.
Ulaşım Ana Planı toplumun ve kentin ulaşım ihtiyaçlarına cevap vermelidir.
Yasal mevzuatımızda özel bir tanımı bulunmamakla birlikte bir ulaşım planı, temel aldığı fiziki plan altlığının (imar planının) ulaşım ihtiyaçlarını karşılayan, ulaşım konusundaki politikaları ve stratejileri belirleyip ulaşım altyapı ve ulaşım işletme kararlarını oluşturan bir destek katmanıdır. Yani toplumun ve kentin ulaşım ihtiyaçlarına karşılık vermek üzere yapılan bir plandır.
Kentin gelişiminde stratejik kararları üreten üst ölçekli nazım imar planını temel alan ve bu planlarla birlikte hazırlanan ulaşım planları da "Ulaşım Ana Planı" olarak adlandırılmaktadır. Ulaşım planı, temel aldığı ve ulaşım çözümlerini oluşturduğu imar planının bir parçası ve tamamlayıcısı olduğu için iki plan arasındaki uyumun en iyi şekilde sağlanması amacıyla bu iki planın birlikte hazırlanmaları hedeflenmelidir.
Bu çerçevede Ankara Ulaşım Ana Planı sürecine ilişkin değerlendirmelerimiz şunlardır:
Ulaşım Ana Planı Hedef Yılı İtibari ile Nazım İmar Planı ile Uyumsuzdur
Yürürlükte olan 1/25.000 ölçekli Ankara Nazım İmar Planı‘nın hedef yılı 2023‘tür. Bu nazım imar planı için hazırlanan ulaşım ana planı da 2023 yılı hedefli bir plan olmalıdır. Ulaşım ana planının 2025, 2028 ya da 2038 gibi yıllar için hazırlanması halinde bu yıllara ilişkin Belediye Meclisince onaylanan ve yasallaşmış plan kararları olmadığı için bu ulaşım ana planı kararları da yasal nitelikte olmayacaktır.
Ankara Nazım İmar Planı Güncel Değildir
Ulaşım ana planının temel aldığı nazım imar planı güncel olmalıdır. Diğer bir deyişle ulaşım çözümleri geliştirilecek nazım imar planının tercihan ulaşım ana planı ile birlikte hazırlanması, ya da yeni yapılmış, plan tadilatları ile bozulmamış ve bütünlüğünü kaybetmemiş veya yakın bir tarihte bütün olarak güncelleştirilmiş olmalıdır.
Ancak Ankara Ulaşım Ana Planı‘na temel olan ve 2007 yılında onaylanan Ankara Nazım İmar Planı geçen yedi yılık süreçte plan tadilatlarıyla binlerce kez değişikliğe uğramış, kullanım değişiklikleri, yapılaşma ve inşaat alanı artışları ile nazım imar planının kendi içindeki dengesi ve bütünlüğü bozularak, plan güncelliğini yitirmiştir. Plan tadilatlarıyla bilimselliğini yitirmiş bir plana dayanılarak hazırlanan ulaşım ana planının da hiçbir şekilde bilimsel çalışma olması mümkün değildir.
Ulaşım Ana Planı Bütünşehirin Neresindedir?
Kentin ulaşım yatırımlarını ve işletme kararlarını belirleyen ulaşım ana planı kentin yönetim sınırları ve yetkileri ile uyumlu olmalıdır. Oysaki kamuoyunda "Bütünşehir Yasası" olarak bilinen 6360 sayılı yasa ile Ankara Büyükşehir Belediyesi‘nin hizmet sınırları değişmiş ve Büyükşehir Belediyesi sınırları il sınırlarına kadar genişletilmiştir. Ancak, 2007 tarihli Nazım İmar Planı ve ona dayanılarak hazırlanmakta olan Ulaşım Ana Planı bu gerçeği dikkate almamaktadır. Büyükşehir Belediyesinin hizmet alanını üç kat artıran bir yasal ve idari düzenlemeyi görmezden gelen bir ulaşım planının geçerli olması mümkün değildir. Öncelikle 6360 sayılı yasa ile yapılan bu sınır, yetki ve sorumluluk değişikliklere göre yeni bir nazım imar planı ve ona uygun olarak ulaşım ana planı tercihen birlikte hazırlanmalıdır.
İhale Sürecinde Mevcut Hükümet Kendi Çıkarttığı İhale Mevzuatına Uyulmamıştır
Ankara Büyükşehir Belediyesi, Kamu İhale Kanununa ve yönetmeliklere dayanarak bir ihale süreci gerçekleştirmemiştir. İhale sürecindeki yeterlilikler tamamlanmamıştır.
Ankara Ulaşımıyla İlgili Yargı Kararları Ne Olacak?
Ankara Ulaşım Ana Planı halen yargı süreci devam etmekte olan ya da yargı kararları ile iptal edilmiş pek çok "yapılaşma öngören plan ve plan tadilatları", "plansız ulaşım projeleri" ile birlikte devam etmektedir. Bu süreçte planı yapmakta olan kurum tüm bu yargı kararları ile iptal edilmiş veya iptal edilmesi mümkün projeleri bir veri olarak dikkate almakta ve ortaya çıkan ulaşım planı ile bu yasa dışı uygulamaları yasallaştırma çabasındadır. Ankara‘daki yasa dışı kararları "sıfırlamayı" amaçlayan bu "planlama" çabasında bir üniversitenin görev alması yasa dışılıkların ve yargı kararlarının yok edilmesini sağlayamayacaktır.
Ulaşım Ana Planı Bir Rant Yaratma Aracı Olarak Kullanılmamalıdır
Ankara Ulaşım Ana Planı‘nın, herhangi bir plana dayanmayan bir çok yeni rant ve ulaşım projesini de veri olarak aldığı duyumları sürekli gündeme gelmektedir, bu duyumların gerçek olmadığını temenni ediyoruz. Yeni teleferik hatları, kent merkezinde hayali aktarma tesisleri, plandaki konut yoğunlukları plan dışında artırılan alanlara önerilen raylı sistemler hatları gibi olası kararlarla planda olmayan ancak bugün hazırlıklarına başlanan ulaşım ve yoğunluk, kısacası rant kararları için Ulaşım Ana Planının bir araç olarak kullanılması mümkün değildir. Ulaşım Ana Planı, plansız ve yanlış bir şekilde oluşturularak uygulanmasına başlanan kişisel kararların ve projelerin yasallaştırılma ve "planlaştırma" yeri olmamalıdır.
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak oluşturduğumuz Ulaşım Komisyonu, Ankara Ulaşım Ana Planı sürecinin takipçisi olarak "Ankara‘nın ulaşım sorununu çözmek" bilimsel ve toplum yararına bir Ulaşım Ana Planı yapılmasını sağlamak, bilimsel bilgisini ilgili kurumlarla ve toplumla paylaşmak için çalışmalarına devam edecektir.
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
