Etkinliği düzenlemekteki amacımız "Ulaşım ana planı nasıl yapılmalıdır, neleri hedeflemelidir?" sorularına yanıt aramak ve Ankara Ulaşım Ana Planı sürecine, Ankara ulaşım sorununa yönelik eleştirilerin dillendirilmesi için bir tartışma ortamı oluşturmaktı. Gazi Üniversitesi Ulaşım Ana Planı Proje Ofisi çalışanları ve proje yürütücüsü hocalarımızın toplantıya katılımlarıyla birlikte toplantı, daha çok Ankara Ulaşım Ana Planı çalışanlarına yöneltilen sorularla şekillendi. Tartışmalar;
1- Ankara Nazım İmar Planı‘nın projeksiyon yılının 2023 olmasına karşın Ankara Ulaşım Ana Planı projeksiyon yılının çelişki yarattığına dair,
2- Kaos halini almış Ankara ulaşım sorununun çözümü için gerçekleştirilen hatalı uygulamaları eleştiren bir yaklaşım sergilenip sergilenmeyeceğine dair (Örneğin; özel araç sahipliliği üzerine kurulmuş Ankara ulaşımının mevcut durumunu değiştirmek için 1. derece yollarda hız azaltıcı uygulamalar yapılacak mı?),
3- Odamızın ve diğer sivil toplum örgütlerinin açtığı davalarla yıkım kararı verilen buna rağmen -hukuk dışı olmasına rağmen- Ankara Büyükşehir Belediyesi‘nin herhangi bir düzenleme yapmadığı Akay kavşağı, Kuğulu kavşağı gibi alanlarda planın bir şey söyleyip söylemeyeceğine dair
olmak üzere üç konuda yoğunlaştı.
Bu üç konuda toplantıya Gazi Üniversitesi Ulaşım Ana Planı Proje Ofisi‘nden katılımcılar;
1- 2038 yılının Ankara Büyükşehir Belediyesi‘yle gerçekleştirilen protokol sonucu ortaya çıktığını belirttiler ve İmar Dairesi Başkanlığı‘yla gerçekleştirdikleri şifahi görüşmeler sonucu Büyükşehir Belediyesi‘nin oluşturulacak ulaşım ana planı sonrasında nazım imar planında bir revizyona gidilebileceğine dair görüş bildirdiğini ilettiler.
2- Yayımlanan "ilkeler kitapçığı"nın fikirlerinin bir özeti olduğunu belirttiler ve özellikle kent merkezinde yaya odaklı bir ulaşım politikası hedeflediklerini bunun için otopark kısıtlamaları gibi özel araç kullanımını düşürecek politikalar geliştireceklerini vurguladılar.
3- Ulaşım Ana Planı üst ölçekli bir plan olduğundan ötürü kavşak düzenlemeleri gibi alt ölçeğe dair kararlar içermeyeceğini alt ölçekle ilgili plan notlarında yapılacak çalışmalara ilişkin bağlayıcı yargılar olacağını belirttiler.
Bizim, Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak bu üç konudaki yorumumuz ise şu şekildedir;
1- 2023 Ankara Nazım İmar Planı her ne kadar plan tadilatlarıyla ‘delik deşik‘ edilmişse de mevcutta Ankara kentinin yapılaşmasına dair yasal/bağlayıcı bir belge niteliği taşımaktadır. Bu belgenin aşılarak bir ulaşım ana planı gerçekleştirilmesi -her ne kadar nazım imar planında revizyon çalışması yapılacağı söylense bile- hem yasal bir belgeyi göz ardı etmiş olacak hem de ulaşım ana planının kamuoyu nezdinde rant mekanizmalarını artırıcı bir araç olarak kullanılacağına dair kaygılar uyandıracaktır.
2- Ankara ulaşımının şu anda bir kördüğüm halini aldığını daha önce ulaşım konusunda yaptığımız birçok çalışma ve açıklamamızda vurgulamıştık. Ankara ulaşım probleminin çözülmesi için mevcut düzenlemelerin yanlış olduğu vurgulanmalıdır. Özel araç kullanımını düşürmeye yönelik hedef sadece kent merkezinde değil kentin bütününde kendisine yer bulmalıdır. Yaya düzenlemeleri, bisiklet düzenlemeleri gibi planlar bütün Ankara ulaşımı içinde ele alınmalı ve bu düzenlemelerin iyi bir temenni olarak kalmaması için Ankara‘nın özel araç kullanımına dayanan ulaşım alışkanlıklarını değiştirmeye yönelik radikal kararlar alınmalıdır.
3- Ankara ulaşımını ilgilendiren birçok düzenleme yargı tarafından hukuksuz ilan edilmesine rağmen yıllardır Ankara Büyükşehir Belediyesi hukuku tanımaz tavrıyla bu düzenlemelere dair herhangi bir faaliyet yürütmemiştir. Yapılacak olan Ankara Ulaşım Ana Planı bu hukuksuzlukları göz önünde bulundurmalı ve bunları ‘meşrulaştıran‘ bir araç haline kesinlikle gelmemelidir.
Başından beri dikkatle takipçisi olduğumuz Ankara Ulaşım Ana Planı çalışmalarında sona gelindiğini öğrenmiş bulunuyoruz. Bu son aşamada Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak mesleki, toplumsal ve bilimsel kaygılarla yapacağımız eleştirilerle Ankara Ulaşım Ana Planı‘nın beş milyon nüfuslu bir metropol olan Ankara‘nın ulaşım sorununu çözmede ciddi bir adım olabilmesi için çaba harcayacağız. Plan ortaya çıktıktan sonra da sürecin takipçisi olacağımızı plana dair eleştirilerimizi her zeminde açıkça dile getireceğimizi saygılarımızla duyururuz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
