Ankara, yıkılan 100.Yıl Çarşısı`nın bıraktığı boşlukta süregelen inşaatta (meydan ve otopark düzenlemesi) 04.02.2025 tarihinde meydana gelen çökme ve Dikmen Vadisi 4. Etap Kentsel Dönüşüm alanı üzerinde inşaat faaliyeti devam eden Prime Oran sitesinde çıkan yangın olmak üzere güne iki felaket haberi ile başlamıştır.
Dikmen Vadisi Kentsel Dönüşüm ve Proje Gelişim Alanı 4. Etap konut projesinde çıkan yangının nedeni henüz belirlenememiş ve yangın uzun süre söndürülememiştir. Yangının çıktığı inşaat çalışması, coğrafi bir çanak biçimindeki Ankara`nın ana hava koridorlarından biri olan ve bütün Ankara`nın sağlığı için yeşil kuşak olarak bırakılması gereken Dikmen Vadisi üzerinde yer almaktadır. Bu bölgede konut tipolojisi site ve benzeri yerleşimler, yüksek yapılaşma koşulları ile gelişmektedir. Bu yapılaşma koşullarının Dikmen Vadisi ve tüm kent üzerinde yaratacağı riskler daha önceki onlarca basın açıklaması ve sürdürdüğümüz hukuki mücadele ile belirtilmiştir.
Ekolojik açıdan başkent için son derece önem taşıyan Vadi üzerindeki yapılaşma baskısı, bu biçimi ile ve bilimsel-teknik altyapıdan yoksun kentsel dönüşüm yaklaşımları ile riskler ve tehlikeleri kaçınılmaz olarak arttıracaktır. Bu riskler arasında hava kirliliği ve taşkın-sel riskleri de bulunmaktadır. Kent merkezinde artan kirliliğin sebeplerinden biri de, Ankara`nın vadilerinde/hava koridorlarındaki yüksek katlı yapılaşmanın hava akımını/sirkülasyonunu engellemesidir. Benzer biçimde vadilerde, başka bir deyişle taşkın alanlarında ve kuru dere yataklarında süregelen yapılaşma ile Ankara`da taşkın riski artmakta, kentsel alanlar her geçen gün daha fazla sel riskine maruz kalmaktadır. Analizlere ve şehircilik ilke ve esaslarına dayanılmadan verilen yapılaşma izinleri ile Ankara benzer felaketlere artan bir sıklıkla sürüklenmektedir.
Bunun yanı sıra insan ölçeğinden uzak inşaat faaliyetlerinin devam ettiği bu alanda potansiyel tehlikelere karşı yeterli önlemlerin alınmadığı görülmektedir. Bu durum;
Alanın güçlü rüzgar potansiyeline sahip hava koridoru niteliği taşımasının yangın durumlarında yangının yayılma ve söndürülememe riskini artıracağını,
Yangın durumunda ortaya çıkan zehirli gazların, partiküllerin, yani hava kirliliğinin Ankara`nın kent merkezine, yerleşim alanlarına da yayılacağını,
Kentsel dönüşüm alanlarında yeterli önlemler alınmadığı takdirde yüksek katlı inşaatların çevresi için riskler barındırdığını,
İş sağlığı ve güvenliği, acil durum önlemleri ile denetimlerin yapılması gerektiğini
ortaya koymaktadır. Plansız ve düzensiz kentleşmenin, fiziksel ve teknik altyapısı güçlü kurgulanmamış kentsel yapılı çevrenin oluşturduğu sorunlarla ortaya çıkan bu kentsel afet, ders çıkarmak isteyenlere pek çok şehircilik dersi sunmaktadır.
Sıklaşan afet ve felaket haberleri ülkemizde idarelerce benimsenen şehircilik anlayışının ve uygulamaya dönük kentsel hizmetlerde aktif rol oynayan belediyelerin planlama yaklaşımının uyarı verdiğini bir kez daha göstermiştir. Kentlerin daha dirençli hale gelmesi konusunda çok aktörlü ve uzun erimli çalışmalara duyulan ihtiyaç can yakıcı bir şekilde ortaya çıkmıştır. Deprem ülkesi olan, her türlü doğa olayının afete dönüştüğü ve var olan tüm tehlikelere karşı anlamlı önlemlerin üretilemediği tüm alanlarda benzer haberlerin gelmeye devam etmesi kaçınılmazdır. Kentsel risklerin en aza indirgenmesi konusunda başta belediyeler olmak üzere ilgili tüm idareleri meslek odalarıyla ortak çalışmalar yürütmesi konusunda bir kez daha uyarıyoruz.
Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
