Çağrı Metni
Geçtiğimiz yıllarda, sosyal, ekonomik ve çevresel anlamda ciddi etkileri olan, toplumun farklı kesimleri arasındaki eşitsizliği derinleştiren, düzensiz gelişme eğilimlerini keskinleştiren ve yaygın bir kentsel krizle sonuçlanan beklenmedik zorluklara tanık olunmuştur. İklim değişikliği, afetler, gıda güvenliği, göç, barınma, yoksulluk ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği gibi acil olarak ele alınması gereken konular birçok ülkenin ortak gündemini oluşturmaktadır. Öte yandan halen yaşamakta olduğumuz Covid-19 pandemi süreci, mevcut eşitsizlikleri ve kırılganlıkları derinleştirerek yaşanan zorlukları şiddetlendirmektedir. Yaşanmakta olan yeni, öngörülemeyen krizler ve süreçler planlama alanının konusunu genişletmekte ve uygulama alanında da bir paradigma değişikliği gerektiğine işaret etmektedir. Planlamanın gündeminde yer alan; ancak uygulamada yeterince karşılık bulmayan kamu yararı, sosyal ve mekânsal adalet, kent hakkı gibi kavramlar, gelecekte yerleşmelerin şekillenmesinde yeni bir vurgu kazanarak planlamanın ufkunu belirleyecektir. Söz konusu değişimin gerçekleşebilmesi, planlama meslek etiği ve itibarının demokratik bir zeminde kuvvetlendirilmesi ile mümkün olacaktır.
8 Kasım Dünya Şehircilik Günü kapsamında düzenlenecek olan 9. Türkiye Şehircilik Kongresi, böylesi bir değişime olan gereksinimin altını çizmeyi ve eşitlikçi, kapsayıcı, sağlıklı ve dirençli yerleşmelere ve toplumlara yönelik dönüştürücü eylem üzerine bir tartışma ortamı sağlamayı amaçlamaktadır.
Bu amaçla Yıldız Teknik Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenecek 9. Türkiye Şehircilik Kongresi`nde planlamanın geçmişten bugüne taşıdığı "birikimi ", bugünkü "zemini" ve geleceğe ilişkin "ufku" gibi üç perspektifte planlama ve şehircilik gündemi tartışmaya açılacaktır. Planlamanın birikimi teması altında, planlamanın günümüze taşıdığı mesleki ve bilimsel arka plan, bir disiplin olarak bugünlere taşıdığı deneyim ve planlama tarihinde öne çıkan süreçlerin paylaşılması amaçlanmaktadır. Planlamanın zemini teması altında, mevcut planlama gündeminin, bu gündem içerisinde plancının konumunun ve yaşadığı zorlukların tartışılması hedeflenmektedir. Son olarak planlamanın ufku teması altında, yeni gelişen kavramlar, yeni yöntemler, yeni araçlar, değişen ve gelişen teknoloji ışığında kentlerimizin yeni gündemleri ve planlamanın bu değişime cevap üretme çabası tartışmaya açılacaktır. Bu kapsamda, 9. Türkiye Şehircilik Kongresi`ne aşağıda verilen konu başlıkları altında sunulmak üzere bildiriler beklenmektedir.
Konular
1) PLANLAMANIN BİRİKİMİ
- Planlamada Meslek Etiği ve Hukuk
- Planlama Mesleğinin ve Planların İtibarı
- Planlama Mesleği ve Planlamanın Meşruiyeti
- Kamu Yararı ve Planlama
- Planlama Eğitimi
- Tarihi Perspektif İçerisinde Kentler ve Planlama
2) PLANLAMANIN GÜNDEMİ ve ZEMİNİ
- Kamuda Yönetim ve Planlama Sorunsalı
- Planlama ve İdarenin Güvenilirliği
- Planlamada Kapsayıcılık, Adalet ve Eşitlik
- Hegemonya, Mekân ve Dönüştürülen Yaşam Biçimleri
- Ekolojik Denge ve Çevre Krizi
- Gıda Krizi
- İktisadi Kriz, İşsizlik ve Güvencesizlik
- Afetler
- Sosyal Bir Hak Olarak Barınma
- Müşterekler ve Mülksüzleştirme
- Kentsel Suçlar, Kente Karşı Suç ve Planlama
- Planlamada Toplumsal Cinsiyet Eşitliği
- Göç Kentleri, Kentsel Mülteciler
3) PLANLAMANIN UFKU
- Yeni Mekânsal Düzenler, Mekansızlaşma ve Planlamanın Yeni Kabulleri
- Gezegensel Kriz Koşullarında Planlama
- Kentsel Dirençlilik ve Kırılganlıklar Perspektifinden Planlama
- Eleştirel Mekânsal Bağlamlar, Deneyimler, Hareketler
- Dönüştürücü Kentsel Kurgular
- Eşitlikçi Büyüme
- Döngüsel Ekonomi
- Akıllı Kentler ve Toplumlar
- Yeni Nesil Yönetişim
- Açık Yönetim ve Büyük Kentsel Veri
- Planlama Eğitiminin Geleceği
Kurullar
BİLİM KURULU
PROF. DR. ZEYNEP ENLİL
PROF. DR. YİĞİT EVREN
PROF. DR. ASUMAN TÜRKÜN
DR. ÖĞR. ÜYESİ OKAN MURAT DEDE
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE YAVAŞ
DOÇ. DR. AYFER BARTU CANDAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN ERENSÜ
DOÇ. DR. TUNA KUYUCU
DOÇ. DR. NERİMAN YÖRÜR
DOÇ. DR. NEŞE YILMAZ BAKIR
PROF. DR. EBRU V. ÖCALIR
PROF. DR. ALİYE AHU AKGÜN
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ELBURZ
ÖĞR. GÖR. DR. NİLGÜN KİPER
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALE ÖNCEL
DOÇ.DR. BURAK BELGE
PROF. DR. FATMA ÜNSAL
PROF. DR. SERAP KAYASÜ
PROF. DR. ALİ TÜRK
PROF. DR. ADALET ALADA
DOÇ. DR. AYTEN ALKAN
DOÇ. DR. OLGU ÇALIŞKAN
DOÇ. DR. TUBA İNAL ÇEKİÇ
PROF. DR. AYKUT ÇOBAN
PROF. DR. NİHAL EKİN ERKAN
PROF. DR. SEZAİ GÖKSU
PROF. DR. HATİCE KURTULUŞ
PROF. DR. AYŞE NUR ÖKTEN
DR. BURCU ÖZDEMİR
PROF. DR. NİHAN ÖZDEMİR SÖNMEZ
DOÇ. DR. BURCU SILAYDIN AYDIN
DOÇ. DR. CENK ŞAHİN
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN SAVAŞKAN
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
PROF. DR. ÖZGE YALÇINER ERCOŞKUN
YÜRÜTME KURULU
PROF. DR. İCLAL DİNÇER
PROF. DR. BUKET AYŞEGÜL ÖZBAKIR
PROF. DR. SIRMA TURGUT
DOÇ. DR. BERNA DİKÇINAR SEL
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN KURTARIR
ÖĞR. GÖR. DR. GÖZDEM AYSU
AR. GÖR. ENES AYDIN
AR. GÖR. HATİCE BUSE BİNGÖL
AR. GÖR. ÇİĞDEM İBİŞOĞLU
AR. GÖR. ELİF KIRPIK
AYŞECAN AKŞİT
DENİZ ALAYDIN
PROF. DR. ARZU BAŞARAN UYSAL
HÜLYA ÇETİNKAYA
DOÇ. DR. AYŞEGÜL ALTINÖRS ÇIRAK
AYHAN ERDOĞAN
GÖZDE GÜLDAL
DİLEK KARABULUT
SULTAN KARASÜLEYMANOĞLU
AR. GÖR. DR. N. OYA MEMLÜK ÇOBANOĞLU
CEREN GAMZE YAŞAR
NECATİ CANER ALTAY
AKİF BURAK ATLAR
DOÇ. DR. PELİN PINAR GİRİTLİOĞLU
OKTAY KARGÜL
NAGİHAN KAVAKLI
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞEN PELİN OLCAY
MURAT ÖLMEZ
LÜTFİYE ŞULE TEKKOL
EBRU ÜLGEN ŞENDİL
Takvim
Kongre bildiri özeti gönderme için son tarih: 19 Temmuz 2021
Kongre bildirilerinin değerlendirilmesi ve kabul bildirimi: 1 Eylül 2021
Kongre tarihleri: 6-10 Kasım 2021
Not: Kongre takviminde olası tarih değişikliklerini ve kongreye ait gelişmeleri Odamız web sayfasından takip edebilirsiniz.
Program
DŞG Bildigesi
TMMOB Şehir Plancıları Odası tarafından her beş yılda bir düzenlenen Türkiye Şehircilik Kongresi`nin dokuzuncusunu, bu yıl yoğun bir emek ve özverili bir hazırlık sürecinin sonunda, çok sayıda ulusal ve uluslararası katılımcının katkılarıyla düzenliyoruz. Meslek alanını etkileyen siyasal ve iktisadi süreçler ile birlikte şehircilik pratiklerinin değerlendirildiği, güncel sorun alanlarına dair çözüm önerilerinin tartışıldığı ve planlamanın tarihsel birikimle oluşmuş temel ilkeleri doğrultusunda yeni kavramların ve yeni yöntemlerin ele alındığı; tüm bu konulara dair kamusal bilgi üretilerek bir anlamda tarihe not düşüldüğü Kongremizin bu seneki ana başlığı "Planlamanın Birikimi, Zemini ve Ufku" olarak belirlenmiştir.
Ülkemizde planlama meslek alanının saygınlığı son yıllarda hiç olmadığı kadar tahrip edilmiş olsa da şehirleşmenin dolayısıyla ilk dönem planlama pratiklerinin temellerinin atıldığı bir coğrafyada yaşadığımızı belirtmek gerekir. İnsanlık tarihinin en önemli kırılma noktalarına ev sahipliği yapan bu topraklarda, planlama meslek alanı bu coğrafyanın şekillenmesinde, kültürel birikimin oluşmasında kritik bir rol almıştır. İnsanlık tarihinde önemli bir yeri olan Göbeklitepe`den, Neolitik Devrimin yeryüzündeki en önemli yerleşimlerden birisi olan Çatalhöyük`e kadar birçok kültür katmanının izlerinin bulunduğu ülkemizde, planlama tüm bu tarihsel ve coğrafi süreci anlamak için başvurulan en önemli meslek alanlarından biri olmuştur. İmparatorluklara ev sahipliği yapmış ülkemiz, ardından kurulan Cumhuriyet ile bilimin öncülüğünde çağdaş bir yaşamı inşa etmek üzere dünya üzerindeki devrimsel süreçlerden birini yaşamıştır.
Dünyada eşine az rastlanır bir tarihsel ve coğrafi geçmişe işaret eden bu uzun süreç; yarattığı zamansal ve mekânsal birikimler ile biz plancılara verimli bir zemin yaratmaktadır. Binlerce yıllık bir birikimi içeren bu sürecin her kırılma anında planlama meslek alanının rolü vardır. Bundan sonraki tüm süreçlerde de hiç şüphe yok ki planlama meslek alanı yine temel bileşenlerden biri olacaktır. Bu anlamda ülkemizin ve dünyamızın biçimlenmesinde geçmişte olduğu gibi günümüzde ve geleceğimizde de planlamanın önemli bir işlevi olacağı açıktır.
İçinde bulunduğumuz sürecin hem ülkemiz, hem dünyamız hem de mesleğimiz adına birçok olumsuzluğu barındırdığı ortadadır. Bugün kapitalizmin her koşulda daha fazla üretimi, tüketimi ve kar elde etmeyi hedefleyen, kamu yararına planlamayı reddeden mantığının bir sonucu olarak iklim krizi ile mücadele etmeye çalışıyoruz. Dünyamızda binlerce tür yok olmuş, onbinlercesi de yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. İnsan sağlığı daha önce yaşanmamış yeni tehditler altındadır Yaşanan sürekli kriz durumlarından çıkış için her seferinde ilkel birikim yöntemlerine başvurularak geniş halk kitleleri yoksulluğa mahkum edilmektedir.
Ülkemizde de geniş kitleleri yoksulluğa sürükleyen, bir avuç sermayedarın mal varlıklarının artarak devam etmesini amaçlayan politikaların uygulayıcısı olan AKP iktidarı20 yıldır ülkemizi yönetmektedir. Gelinen noktada ülkemiz ekonomik olarak güç kaybetmiş, toplum katmanları arasındaki eşitsizlik Cumhuriyet tarihinde hiç olmadığı kadar artmış, toplumun çok geniş bir kesimi açlıkla, yoksullukla mücadele eder duruma gelmiştir. Büyük oranda inşaata dayalı ekonomik gelişme modelini seçen, uluslararası piyasanın istekleri doğrultusunda tarımsal üretimin zorlaştırıldığı, yanlış kentleşme politikaları neticesinde tarım arazilerinin yok olduğu, kıyılarımızın, meralarımızın, ormanlarımızın rant uğruna tahrip edildiği, kamusal, doğal ve kültürel varlıklarımızın sermaye çevrelerine sunularak özelleştirildiği bu süreç özü itibari ile planlama meslek alanı ile doğrudan ilişkili olarak gerçekleşmiştir. Bir avuç varsılı daha fazla varlıklı hale getirmek uğruna kent toprağı yağmalanırken, doğal varlıkların yok olmasına sebep olan arazi kullanım kararları oluşturulurken, araçsallaştırılan ve özünden koparılan yine planlama meslek alanı olmuştur.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen unutulmamalıdır ki; bu süreci tersine çevirmek için öncelikli olarak başvurulacak meslek alanlarından biri yine planlama olacaktır. Toplumun genel yararını odağına alan, doğal varlıkların korunmasını önceleyen, toplumun bir bütün halinde refahını amaçlayan bir anlayışla sürdürülen planlama mesleği, hem ülkemizin hem de dünyamızın kaderini değiştirecek araçlardan biri olacaktır. Meslek alanımıza dair tarihteki en eski örneklerin yaratıldığı, günümüzde hala izlerinin görüldüğü, ülkemizde köklü bir zemine ve birikime sahip olan planlamanın geleceğimizi de biçimlendirme noktasında en önemli araçlardan biri olacağı açıktır.
İçinde bulunduğumuz bu süreçte eşitlikçi, kamucu, beraber yaşadığımız tüm canlı ve cansız varlıklara saygı ekseninde biçimlenmiş bir yaşamı kurma hedefi ile şekillenen anlayışı hayata geçirmemizin oldukça önemli bir ihtiyaç olduğu ortadadır. Bu noktada 9.Türkiye Şehircilik Kongresi`ni, bu anlayışı hakim kılmak üzere yürütülen mücadele alanlarına katkı sunacak önemli bir çaba olarak değerlendiriyoruz.
Bu çaba sonunda şekillenen Kongre programı kapsamında, yapacakları sunumlar ve yürütecekleri tartışmalarla değer katacak olan tüm panelist, moderatör ve konuşmacılara; Bilim Kurulu ve Yürütme Kurulu`nda yer alarak katkı sunan tüm meslektaşlarımıza; bu kongrenin her aşamasında sundukları emek ve katkılardan dolayı Yıldız Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümüne teşekkür ederiz. Bunun yanında Odamıza güç veren tüm çalışma arkadaşlarımıza Kongre süreci boyunca gösterdikleri yoğun emek için şükranlarımızı sunarız.
Ülkemizin barındırdığı tarihi ve coğrafi geçmiş, biz plancılar için zengin ve sağlam bir zemini, ilmek ilmek örülmüş bir birikim ile bizlere sunmaktadır. Yapmamız gereken meslek alanımızı etik ilkeler çerçevesinde hak ettiği aydınlığa taşımaktır.
Aydınlık günlere inancımız tamdır. Gelmekte olan güzel günler artık hiç olmadığı kadar yakındır.
Mesleğimiz, ülkemiz ve dünyamız adına gelecek güzel günlere olan inancımızla, siz değerli meslektaşlarımıza hoş geldiniz diyor, kongrenin üretken ve verimli bir tartışma ortamı sunmasını diliyoruz.