8 KASIM DÜNYA ŞEHİRCİLİK GÜNÜ 33. KOLOKYUMU

6-7-8 KASIM 2009

KENTLERİ KORUMAK/SAVUNMAK

Kentlerimizin son yıllarda karşı karşıya kaldığı olumsuzluklar önceki dönemlerle karşılaştırılmayacak boyutlara ulaşmış bulunmaktadır. Bir yağma düzeninin yaratabileceği tahribata karşılık gelecek bir yıkım yaşayan kentlerimiz uzun süreli birikimlerini hızla yitirmektedir. Kentleri yaşam mekanından çok rant ekonomisinin parçası olarak gören politikaların önünü açtığı talan rejimi, kentlerimizin uzun sürede yarattığı birikimi kamusal niteliğinden çıkartıp, özel kişilerde toplarken, benzer bir mülksüzleştirme sürecini görece güçsüz kesimlere yönelik olarak da sürdürmekte, bu kesimlerin yaşam mekanlarını ellerinden alıp, ayrıcalıklı kesimlerin hizmetine sunmaktadır. Benzer biçimde tarihi ve kültürel miras, kıyılar, ormanlar ve diğer doğal kaynaklarımız da bu talan rejiminden nasibini almaktadır. Bu durum kentlerde var olan eşitsizlikleri daha da artırırken, kentsel toplumsal yaşamı daha olanaksız hale getirmekte, doğayı ise geri dönülmez bir tahribata uğratmaktadır.

Bugün yaşadığımız büyük kriz, bu tür bir birikim rejiminin ve özel olarak da kentlerin krizidir. Bununla birlikte, önümüzdeki dönemde krizi yaratan politikalardan ve uygulamalardan vazgeçilmesini beklemek aşırı iyimserlik olacaktır. Kapsamlı bir yaklaşım ve karşı çıkış geliştirilmediği sürece, kentlerimizde süren talan rejiminin kaynak yaratma ve benzeri gerekçelerle daha da derinleştirilmesi çok daha olasıdır. Bu nedenle, önümüzdeki dönemde kentlerimizin bu talan rejimi ve içine düştüğü derin kriz karşısında korunması ve savunulması her zamankinden daha önemli hale gelmiştir. Bu stratejinin anlamlı hale getirilmesi ise eleştirinin ötesine geçen alternatif kentsel yaklaşım ve politikaların ortaya konulmasıyla mümkündür.

Bu amaca yönelik olarak 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 33. Kolokyumu‘nun konusu KENTLERİ KORUMAK/SAVUNMAK olarak tespit edilmiştir. Antalya kentinde gerçekleştirilecek Kolokyum‘un turizm ve kıyı kentlerine özgün dinamikleri de içinde taşıyan talan düzenine ve düzene alternatif yaklaşımların ve stratejilerin tartışılmasına özel bir vurgu yapması hedeflenmektedir.

Kolokyuma katkı yapacak katılımcıların sunmayı hedefledikleri çalışmaları aşağıdaki alt başlıklar çerçevesinde geliştirmeleri beklenmektedir.

·         Yaşanabilir Kenti Savunmak: İnsan merkezli kent karşısında, birikim/rant merkezli anlayış baskın hale gelirken, kentlerin yaşanabilirliğini de ortadan kaldırmaktadır. Yaya karşısında araçlar, kamusal alanlar karşısında özelleştirilmiş/duvarlı mekanlar öne çıkmakta, kentlerin yaşanabilirliği hızla aşınmaktadır.

·         Güçsüz Kesimlerin Mekanlarını Savunmak: Kentler son dönemde hiç yaşanmadığı kadar, güçlü kesimlerin iktidarına boyun eğmiş durumdadır. Artık gecekondulular yanında, geleneksel orta sınıf mekanlarında ortaya çıkan dönüşüm baskıları ve çöküntü, dışlanma süreçlerini daha yaygın hale getirmiştir.

·         Kent Merkezlerini Savunmak: Bir çok kentte kent merkezleri dağınıklaşma sürecinin bir parçası olarak merkeziliğini ve önemini yitirmekte, yerlerini kentlerin farklı bölgelerine ve çeperlerine yerleşen alışveriş ve iş merkezleri almaktadır. Benzer biçimde kamusal kullanımlar da bu süreci güçlendirecek biçimde kent merkezlerinden dışarı çıkarılmaktadır.

·         Tarihi Kent Merkezlerini Korumak: Son dönemde tarihi-kültürel mirasın parçası olan geleneksel kent merkezleri de benzer aşınmaları yaşarken, kentsel yenileme ve benzeri uygulamalarla bu alanlardaki değerler tahrip edilip ortadan kaldırılmaktadır.

·         Kıyıları ve Orman Alanlarını Korumak/Savunmak: Turizm ve rant merkezli baskılar, güçlü aktörlerin yarattığı işgaller sonucu kıyılarda ve orman alanlarında yaşanan tahribat daha da derinleşmiş bulunmaktadır. Orman alanlarına yönelik turizm gelişim bölgeleri ilanı uygulamaları yanında, 2B olarak tanımlanan uygulama da söz konusu tahribatı derinleştirir niteliktedir.

·         Kamusal Alanları Korumak: Bir çok kentte yeşil alanlar, spor alanları, meydanlar ve sosyal donatı alanları spekülatif baskılar nedeniyle yitirilmiş durumdadır. Yaşanabilir kentin en önemli unsuru olarak kamusal alanların korunması planlama açısından en önemli sorun alanlarından biri olarak belirginleşmektedir.

·         Üretim Mekanlarını Savunmak: Tüketim, finans ve turizm sektörlerine yapılan vurgu, kentler ve çevresindeki üretim mekanlarının tasfiyesi ile sonuçlanmıştır. Bu alanlardaki üretim tesisleri tasfiye edilirken yerlerine alışveriş ve iş merkezleri, lüks konut alanları ve oteller inşa edilmektedir.

·         Planlama Alanını Savunmak: Geçtiğimiz dönem planlama alanının genişlemesine yol açarken, bu süreçte planlama alanı ve plancının özerkliği önemli ölçüde aşınmıştır. Güçlü kesimlerin planlama süreçlerine müdahalesi yanında, planlamanın bütüncül ve uzun vadeli bakış açısı da bu aşınmadan önemli ölçüde payını almış bulunmaktadır.

Yukarıda alt başlıklar altında tanımlanan alanlarda ortaya çıkan sorunlara yönelik alternatif yaklaşımların ortaya konulması, kentlerin korunup/savunulmasının en önemli ön koşuludur. Bu çerçevede Kolokyum‘da sunulacak bildirilerin bu alanlarda mevcut sorunların tespiti yanında alternatif bakış açılarını da sağlayacak içerikte olması en önemli beklentidir. Örnek olay ve alan çalışmasına dayanan çalışmaların Kolokyum‘da yer alması da beklentiler arasındadır.

Bildiri özetleri ile birlikte bildiriyi sunacak kişiye ait kısa bir özgeçmişin de gönderilmesi gerekmektedir. Bildiriler; fotoğraf, harita, çizim vb. görsel malzeme içeriyorsa, metnin içine yerleştirilmiş şekliyle oluşturulan dosyanın yanı sıra,  görsel malzemeler ayrı bir klasörde sunulacak şekilde iki ayrı dosya halinde gönderilmelidir. Bilim Kurulu üyeleri gönderilen bildirilerin sahiplerinin kimliklerini bilmeden değerlendirme yapacaktır.

 Kolokyum Takvimi:

Sekreterya İletişim Adresi:

TMMOB Şehir Plancıları Odası Antalya Şubesi