6. TÜRKİYE ŞEHİRCİLİK KONGRESİ’Nİ GERÇEKLEŞTİRDİK
Yurt dışından katılan akademisyenlerin sunuşları, mesleğimizin teorik ve pratik alanlarından açılımlar sunan bildiriler, “Kentsel Çelişkiler” Fotoğraf Yarışması Ödül Töreni, Türkiye Planlama Okulları Birliği Bitirme Projesi Yarışması Ödül Töreni, Kent Planlama Basın Ödülleri, Sergiler, Türkiye Planlama Okulları Birliği Buluşması etkinlikleri, öğrenci atölyeleri ve son gün gerçekleştirilen Öğrenci Paneli ve Forum, kongre süresince zengin bir içerik oluşturdu.
6. Türkiye Şehircilik Kongresi’ne ilişkin olarak Başbakan Recep Tayip Erdoğan, Bayındırlık ve İskân Bakanı Faruk Nafiz Özak, AKP İzmir Milletvekili Zekeriya Akçam, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şube Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ömer Zafer Alku Kolokyumun başarılı geçmesi konusunda temennilerini, kutlamalarını ve teşekkürlerini ilettiler.
Çerçeve Sunuş, Açılış Konuşmaları ve Tematik Oturumlar
Kongrenin açılışı, Prof. Dr. İlhan Tekeli’nin çerçeve sunuşu ile gerçekleşti. "Siyaset ile Kent Planlamasının İlişkisi Yeniden Tanımlanıyor" başlıklı sunuşu ile Tekeli, "kentin ve bilimsel bilginin ele alınış biçimi ile aktörler ve onların demokratik hakları değiştikçe planların ve niteliklerinin de değişerek planlama-siyaset ilişkisinin sürekli olarak yeniden kurulduğunu ve bu değişim süreçlerinin Türkiye'de 3 farklı dönem oluşturduğunu” belirtti.
1960 öncesini planın bütünlüklü bir nesne olarak algılandığı ve planlama ile siyaset arasında dar bir ilişki kurulduğu dönem olarak tanımlayan Tekeli, 1960 sonrasındaki dönemde kentlerin bir tasarım nesnesi olarak görüldüğü modernist anlayışın yavaş yavaş terk edildiğini vurguladı. Tekeli, bu dönemde kentin organik bir yapı olarak ele alınmaya başlandığını ve bu organik yapının anlaşılabilmesi için gerekli faaliyetin bilimsel temellere dayandırılması nedeniyle planlama – siyaset ilişkisinin yine sınırlı kaldığını anlattı. Son dönemde ise analitik bakış ile organik yapı olan kent arasındaki ayrımların ortadan kaldırılmasına yönelik uzlaşmaların geliştirilmeye çalışıldığını belirten Tekeli, bilim ile siyaset ilişkisinin arttığı bir süreç yaşadığımızı söyledi.
Bu dönemde temsili demokrasinin de aşındığını anlatan Tekeli, plancılar, siyasetçiler ve ilişkili tüm aktörlerin etkin biçimde dâhil olduğu bir katılımcı demokratik müdahale biçiminin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Tekeli konuşmasını bu yeni dönemde hak ve yurttaşlık kavramlarının nasıl yeniden tanımlanabileceği ve nasıl ahlaklı müzakere süreçleri tanımlanabileceği yönündeki temel sorularla noktaladı.
Çerçeve sunuşun ardından TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Tolga Çilingir, DEÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hülya Koç, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Gökçe, TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, DEÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Çetin Türkçü, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu adına Genel Sekreter Yardımcısı Hasan Topal, İzmir Valisi Oğuz Kağan Köksal açılış konuşmalarını yaptılar.
Açılış konuşmalarının bitiminde Odamız Genel Saymanı Ali Cenap Yoloğlu Şehir Plancıları Odası Dünya Şehircilik Günü Bildirgesini okudu.
Bildirgenin okunmasından sonra Jeremy Seekings (Professor of Political Studies and Sociology at the University of Cape Town) ve Chris Pickvance (Professor of Urban Studies and Head, School of Social Policy, Sociology and Social Research, University of Kent) tarfından yapılan tematik sunuşlara geçildi. "The Politics of Re-Planning 'Southern Cities': Lessons from South Africa and Brasil" başlıklı sunuşunda Seekings, Güney Afrika ve Latin Amerika kentlerinde siyaset ve iş çevreleri arasında bulunan sıkı iktisadi bağların ve rüşvet ilişkilerinin pek çok sosyal ve demokratik soruna kaynaklık ettiğine değindi. Yaşanan demokratik sorunların planlama – siyaset ilişkisinde derin aksaklıklar yarattığını anlatan Seekings, sunuşunda ele aldığı kentler ile ülkemiz kentleri arasında da bazı özdeşlikler kurulabileceğine dikkat çekti. Chris Pickvance ise "Choosing Between Planning and Policy Priorities" başlıklı sunuşunda, kentsel alana ilişkin üretilen politikaların çeşitli alanlardan etkilenmekte olduğunu ve bu etkileşim sürecinde oluştuğunu anlatarak siyasi kararların bir tercih eylemi ürünü olduğunu vurguladı. Pickvance planlama – siyaset ilişkisi okunurken bu tercihlerin geliştirilmesini etkileyen süreçlerin çözümlenmesi gerektiğini belirtti.
Tematik sunuşlardan sonra gerçekleştirilen “Siyaset Oturumu”nda Doç. Dr. Nilgün Toker "A-politik Toplumsala Karşı Politik Toplum: Politikanın İmkânı", Doç. Dr. Tarık Şengül “Planlama Aygıtından Planlama Alanına: Planlama - Siyaset İlişkisini Yeniden Düşünmek” ve Doç. Dr. Çağatay Keskinok "Planlama ve Siyaset İlişkisi Üzerine: Kimin İçin Siyaset, Kimin İçin Planlama?" başlıklı sunuşlarını yaptılar. Planlama – siyaset ilişkisi çerçevesinde politik ve toplumsal kavramsallaştırmaların, aktörlerin, araçların ve eylem alanlarının yeniden tanımlanmaya çalışıldığı “Siyaset Oturumu”nun ardından “Planlama Oturumu” gerçekleştirildi.
Doç. Dr. Semahat Özdemir’in “Yaşanan Değişim Sürecinde Planlama da Yeniden Yapılanmak ve Yeni Mücadele Yöntemleri Bulmak Zorunda”, Prof. Dr. Birgül Ayman Güler’in “Dönüşüm Alanları: Parçacı İmar, Stratejik İskân” ve Ar. Gör. Dr. Murat Cemal Yalçıntan’ın "Radikal Planlama" başlıklı sunuşlarının yer aldığı “Planlama Oturumu”nda ise değişmekte/dönüşmekte olan planlama – siyaset ilişkisi bağlamında, planlamanın da yeniden tariflenmesi, üretilmesi, yapılandırılması gerekliliği üzerinde duruldu.
Ödül Töreni ve Akşam Yemeği
Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğrencileri Bitirme Projesi Yarışması Ödülleri kapsamında yarışmaya bölüm bitirme projeleri ile katılan öğrencilerden jüri tarafından değerlendirilerek dereceye layık görülenler ödüllerini törenle aldılar. Birinclik Ödülü Fuat Karagüney’e, İkincilik Ödülü Esra Özatmaca’ya, Üçüncülük Ödülü Gökhan Karpat’a, mansiyonlar ise Göksel Köksoy, Ömür Aslan ve A. Serhat Karaduman’a verildi.
Dünya Şehircilik günü etkinlikleri kapsamında Odamız İzmir Şubesi tarafından düzenlenen “Kentsel Çelişkiler” konulu fotoğraf yarışması ödülleri de törenle sahiplerine teslim edildi. Törende Birincilik Ödülünü Özgür Hamdi Bal, İkincilik Ödülünü Devrim Sarıtaş, Üçüncülük Ödülünü Candan Büyüketi alırken, Dilek Yaşar Dilek, Levent Uçarlı ve Ahmet Ünver de mansiyon aldılar.
Odamız tarafından 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü etkinlikleri çerçevesinde, yurt genelinde yaptıkları haber ve yayınları nedeniyle kent kültürüne ve kentlilik bilincine olumlu katkılarda bulunan, kentsel sorunları gündeme taşıyıp izleyen, kent ve bölge planlama bilimiyle mesleğin bilimsel ve teknik görüşlerine duyarlılık gösterdiği düşünülen basın kuruluşlarına ve mensuplarına her yıl verilen “Kent Planlama Basın Ödülleri” yine bu yıl da sahiplerini buldu.
Kent Planlama Basın Ödülleri kapsamında “Ulusal Basın” alanında Birgün Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Murat Çelikkan, Milliyet Gazetesi’nden Şükran Özçakmak ve Tebernüş Kireçci, Tercüman Gazetesi’nden Erhan Öztürk, Kanal B “Kent ve Çevre Programı”ndan Özgün Özcan, NTV’den Filiz Gidir, Evrensel Gazetesi’nden Elif Görgü, Cumhuriyet Gazetesi’nden Murat Kışlalı ve Vatan Gazetesi’nden Ayla Özcan ödüle layık görülürken, “Yerel Basın” alanında da Cumhuriyet Gazetesi Ankara Muhabiri Zeynep Şahin, Kay TV Genel Yayın Yönetmeni Recep Bulut, Birgün Ege Genel Yayın Yönetmeni Engin Yavuz, Cumhuriyet Ege Genel Yayın Yönetmeni Serdar Kızık, Milliyet Ege Genel Yayın Yönetmeni Bülent Zarif, Yenigün Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Gönül Soyoğul ve Trabzon Türksesi Gazetesi’nden Levent Ustabaşı ödüle layık görülen isimler arasındaydı.
Kongrenin ilk günü, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin katkılarıyla “Bergama Vapuru”nda Körfez gezintisi eşliğinde gerçekleşen bir akşam yemeğiyle sona erdi. Yemeğe İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ve üst düzey belediye yetkilileri, Odamız Genel Merkezi Yönetim Kurulu ile Şube Yönetim Kurullarımız ve Temsilciliklerimizden çok sayıda isimle DEÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hülya Koç ve organizasyonda görev alan akademisyen ve meslektaşlarımız da katıldılar.
İkinci Gün Oturumları ve Etkinlikler
Kongrenin ikinci gününde; Prof. Dr. Sezai Göksu başkanlığında "Politika, Planlama", Doç. Dr. Zeynep Enlil başkanlığında "Konut, Kentsel Dönüşüm, Soylulaştırma", Yrd. Doç. Dr. Hayat Ünverdi başkanlığında "Sosyal Politika, Sosyal Gruplar, Planlama" ve Doç. Dr. Fatma Ünsal başkanlığında "Yönetim, Yönetişim" konulu oturumlar dâhilinde sunuşlar yapıldı ve sunuşlara ilişkin sorular alınarak tartışmalar gerçekleştirildi.
Yine kongrenin ikinci günü, Türkiye Planlama Okulları Birliği toplantısı yapıldı. DEÜ Mimarlık Fakültesi’nde gerçekleşen toplantıda önemli kararlar alınırken, “Kentsel Dönüşüm Yasa Tasarısı” ile ilgili ortak kaygıları dile getiren bir açıklama üzerinde duruldu. Aynı saatlerde Planlama Öğrencileri de bir atölye çalışması düzenleyerek, ortak projeler ve öğrenci buluşmaları konusunda fikir alışverişinde bulundular. Aynı günün akşamında Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlük Binası Çatı Restoran’da “Geleneksel Şehircilik Gecesi Yemeği” etkinliği gerçekleştirildi. Oldukça renkli geçen yemekte odamız yönetim kurullarından çok sayıda isimle birlikte pek çok meslektaşımız yer aldı.
Üçüncü Gün Oturumları, Öğrenci Paneli, Forum ve Kapanış
Kongrenin üçüncü gününde Prof. Dr. Zekai Görgülü başkanlığında "Mekânsal Planlama Deneyim ve Örnekleri" başlıklı oturuma ait sunuşlar yapıldı. Sunuşlara ilişkin soruların yanıtlanması ve değerlendirmelerin ardından “Öğrenci Paneli”ne geçildi.
Öğrenci panelinde üniversitelerin Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğrencileri temsilcileri, kongre teması çerçevesinde görüş, düşünce ve değerlendirmelerini sundular. Öğrenci Paneli oturumunu İzmir Şube Yönetim Kurulu Başkanı Tolga Çilingir yönetti. Öğrenci Paneline konuşmacı olarak Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Sercan Alton, Gizem Aksümer, Erciyes Üniversitesi’nden Seda Baş, Serap Cezaoğlu, Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden Bedrihan Baykan, Süleyman Demirel Üniversitesi’nden Halime Gözlükaya, Merve Gökçeoğlu, Gazi Üniversitesi’nden Hidayet Kandemir, Selcen Özdemir, Selçuk Üniversitesi’nden Oktay Köse, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Ezgi Orhan, Başak Zeka, İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Melike Sarım, Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Seyithan Tekin, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nden Gülnur Vuruşkan, Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Serdar Simsar katıldı.
Panelin ilk turunda öğrenciler Planlama - Siyaset - Siyasalar ilişkilerini kendi pencerelerinden açıkladılar ve planlamanın siyaset bağlamında açmazlarını, sorunlarını ele aldılar. İkinci turda ise panelistler yaşadıkları kentlerden birkaç örneği panele taşıyarak, Planlama -Siyaset - Siyasalar üçgeninde yaşananları aktarmaya çalıştılar ve bu konuda geleceğe ilişkin umutlarını, umutsuzluklarını ve çözümlemelerini ortaya koydular.
Kongre sırasında panelist öğrencilerin yanı sıra kongre katılımcısı tüm öğrencilerin de katıldığı öğrenci atölyeleri gerçekleştirildi. Öğrenci buluşması etkinlikleriyle de ilişkili olarak yürütülen atölyelerde, planlama öğrencilerinin etkinlik alanı ve örgütlülük düzeyleri üzerine tartışmalar yapıldı, öneriler geliştirildi. Ayrıca kongre boyunca oldukça yoğun çalışarak kongrenin her anında ve her alanında etkinlik gösteren 70 kişilik “Kongre Gönüllüsü” öğrenci grubu da tüm katılımcılardan takdir topladı.
Kongrenin son oturumu olan “Forum”da ise üç gün boyunca planlama ve siyasetin tartışıldığı kongrenin genel bir değerlendirmesi yapıldı. Bülent Tanık’ın yönettiği ve hararetli tartışmaların yapıldığı oturuma konuşmacı olarak Öğr. Gör. Dr. Perihan Kiper, İzmir Milletvekili Oğuz Oyan, Bursa Büyükşehir Belediyesi Eski Başkanı Erdem Saker, Şehir Plancısı Remzi Sönmez, Prof. Dr. İlhan Tekeli, İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Hasan Topal, Konak Belediye Başkanı Muzaffer Tunçağ ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı Enis Yeter katıldı.
Kongre, Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Gökçe’nin yaptığı “Değerlendirme ve Kapanış Konuşması”nın ardından Buca Belediyesi’nin katkılarıyla Buca Tenis Kulübünde gerçekleştirilen Kapanış Kokteyli ile sona erdi.
___________________________________
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in Dünya Şehircilik Günü Mesajı
Göreve geldiği günden beri her yıl düzenli olarak Dünya Şehircilik Günü mesajı yayınlanması konusunda titizlik gösteren Cumhurbaşkanımız Sayın Ahmet Necdet Sezer bu yıl da konuyla ilgili mesajını kamuoyuna duyurdu. “Kentlerin tarihsel, kültürel ve doğal varlıklarının korunarak geleceğe aktarılmasında, kentlilik bilincinin yerleşmesinde ve yaşatılmasında yönetimlere, sivil toplum örgütlerine ve yurttaşlara büyük sorumluluk düştüğünü” belirten Sezer, tüm yurttaşlarımızın Dünya Şehircilik Günü’nü kutladı.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in, Dünya Şehircilik Günü dolayısıyla yayınlanmasını istedikleri mesajları aşağıda sunulmaktadır:
"Mimari yapıları, tarihsel ve kültürel değerleri, çevre düzenlemeleri ile kentler, toplumların gelişmişlik düzeyinin önemli göstergesidir. Bireylerin tüm gereksinimlerine yanıt vererek, toplumsal ve siyasal yaşama etkin katılımlarını sağlayan çağdaş kentler, sağlıklı kuşakların yetişmesini olanaklı kılarak ülkelerin gelişimini hızlandırmaktadır.
Günümüzde kentler, insanlara sunduğu olanakların yanında önemli sorunlarla karşı karşıya bulunmaktadır. Nüfusun hızla artması, çarpık yapılaşma, gecekondulaşma, kırsal alandan göç gibi çeşitli sorunların neden olduğu olumsuzluklar, kentlerin geleceğini tehdit etmektedir.
Bir kentin çağdaş kimliğe kavuşması için, kentsel tasarım ve planlamaların, bilimsellik, nesnellik ve mimari değerler temelinde oluşturulmasının yanı sıra eşgüdüm içinde uygulanması zorunludur.
Tarihsel, kültürel ve doğal değerleri koruyan, toplumsal ve ekonomik gereksinimlere yanıt veren, yapı güvenliğini temel alan kent planlaması anlayışı, çağdaş ve güvenli kentlerin oluşturulmasında yaşamsal öneme sahiptir.
Son günlerde yurt genelinde etkili olan yağışların yol açtığı, bizleri derinden üzen yıkımlar, mimari değerleri ve yasal düzenlemeleri göz ardı eden çarpık kentleşmenin acı sonuçlarını gözler önüne sererken, kent planlamasının önemini, altyapının bugünün ve geleceğin gereksinimlerine yanıt oluşturacak biçimde, kentin dokusunu bozmadan, çevre değerlerine zarar vermeden geliştirilmesinin zorunluluğunu bir kez daha ortaya koymuştur.
Öte yandan Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu gerçeği hiçbir zaman göz ardı edilmemelidir. Ülkemizin deprem kuşağında yer aldığının bilinciyle felaketlerden ders çıkarılması, depremle yaşama bilincinin yurttaşlara kazandırılması, depremin olası zararlarını en aza indirebilmek için bilimsel veriler ışığında gerekli planlamaların yapılması ve önlemlerin zamanında, uzmanların görüşleri doğrultusunda alınması büyük önem taşımaktadır.
Bireylerin, kurumların ve yönetimlerin görevlerini tam anlamıyla yerine getirmemesinin, denetimsizliğin, yasal düzenlemeler ile bilimsel verilerle hazırlanan imar planlarına uyulmamasının, kısa dönemli kişisel çıkarların ön plana çıkarılmasının, büyük felaketleri hazırlayan en önemli etken olduğu unutulmamalıdır.
Kentlerin tarihsel, kültürel ve doğal varlıklarının korunarak geleceğe aktarılmasında, kentlilik bilincinin yerleşmesinde ve yaşatılmasında yönetimlere, sivil toplum örgütlerine ve yurttaşlara büyük sorumluluk düşmektedir. Yöneticilerden yurttaşlara kadar herkesin, üzerine düşeni yerine getirmesiyle, kentlerimizin sorunlarının en aza indirileceğine inanıyoruz.
Tarihsel ve kültürel mirasın özenle korunduğu kimlikli kentlerde barış ve sevgi içinde yaşamamız umuduyla, Dünya Şehircilik Günü’nde tüm yurttaşlarımıza esenlikler diliyorum."
