BASINA VE KAMUOYUNA DUYURU

5 Nisan 2006, İstanbul

İSTANBUL`U GELECEĞE KENTSEL TASARIM PROJELERİ Mİ TAŞIYACAK?

ISMARLAMA ULUSLARARASI YARIŞMALARLA İSTANBUL`DA ÜST ÖLÇEKLİ PLANLAMA  KAVRAMININ REDDEDİLİŞİNE SESSİZ KALMAYACAĞIZ!

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı İstanbul Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi (İMP), Kartal Sanayi Bölgesi Merkezi İş Alanları Planlaması ile Küçükçekmece Sahili İç Dış Kumsal Alanları Planlaması amacıyla yabancı uyruklu altı mimara fikir projesi adı altında projeler ısmarlamış; bu altı projeyi uluslararası yarışma olarak tanımlamıştır.

İlgili meslek odası olarak bilgimiz dışında gelişen bu süreç hakkında basından edindiğimiz bilgiye göre, konuya yalnızca "İstanbul`un tanıtımı" ve "kentin değerinin arttırılması" çerçevesinden yaklaşılmaktadır. Böyle bir yaklaşımla, nüfusu 13 milyona ulaşmış bir metropol kent olarak İstanbul`un devleşen sorunlarının bütünsellik içinde ele alınması mümkün değildir. Öncelikle yapılması gereken bu tür makyaj projelerin üretilmesi değil, altyapı ve ulaşım sorunları ile kentin olası deprem karşısındaki zaafiyetinin ortadan kaldırılmasına yönelecek üst ölçekli planların elde edilmesidir. Unutmayalım ki İstanbul`u geleceğe kentsel tasarım projeleri değil, üst ölçekli planlar taşıyacaktır! 

İstanbul Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi (İMP)`nin Aralık 2005`te yayınlamış olduğu tanıtım kitapçığında, bünyelerinde sürdürülen Kentsel Tasarım Projeleri;

a- Rekreasyon, Kültür ve Turizm Projeleri,

b- Merkezi İş Alanı (MİA) Projeleri,

c- Semt Merkezleri Projeleri

d- Konut Alanları Kentsel Dönüşüm Projeleri

olarak dört grup altında toplanmış, her başlık altında proje kapsamına alınan alanlar tanımlanmış ve projenin hazırlanması konusunda yöntem belirlenmiştir. Bu çerçevede, "Rekreasyon, Kültür ve Turizm Projeleri" başlığı altında yer alan Küçükçekmece-Avcılar İç-Dış Kumsal Kentsel Tasarım Projesi`nin hazırlanma yöntemi ile "Merkezi İş Alanı (MİA) Projeleri" başlığı altında yer alan Kartal MİA Alanı Düzenlemesi (Sanayi Alanlarının Dönüşümü) Projesi`nin hazırlanma yöntemi Uluslararası Yarışma olarak saptanmıştır. Hiç kuşkusuz söz konusu projeler farklı yöntemle hazırlanabilir ve bunun kararını da ilgili idare verecektir. Uluslararası yarışma da bu yöntemlerden biridir ve fikir çeşitliliği ortaya koyma açısından olumlu bir yöntem olarak değerlendirilebilir. Bununla birlikte, İMP kapsamında yapılan bu yarışmaya üç temel noktada itirazımız söz konusudur:

1- Bir yöntem olarak; uluslararası proje yarışmasının sınırlı sayıda katılımla, ısmarlama olarak yapılmaması gerektiği kanaatindeyiz. Bu tür yarışmalar, yurt içi ve dışından isteyen herkesin katılabileceği bir formatta organize edilmelidir. Fikir çeşitliliğinden, isteyen herkese eşit fırsat verilmesinden ancak böyle bir ortamda söz etmek mümkün olabilir. 

2- Bu altı mimarın hangi kriterlerle seçildiği anlaşılamamaktadır. Üstelik formasyonları itibariyle kentsel tasarım projesi üretme konusunda yetkin olup olmadıkları da bilinmemektedir. Kentsel tasarım projesi üretmek, şehir plancılarının işi olmalıdır. Kaldı ki, söz konusu kişilerin İstanbul`un kendi özel koşullarını ne derece tanıdıkları, bu koşullara ne derece uygun proje üretebildikleri de bilinmemektedir.

3- Sözkonusu yarışma sonucu seçilecek iki projenin uygulanıp uygulanmayacağı belli değildir. Bu yarışmanın  yalnızca fikir sahibi olmak amacıyla mı yapıldığı, ya da uygulanabilirliğinin ne kadar olduğu konusunda bir bilgilendirme noksanlığı bulunmaktadır.

Sonuç olarak, bu tür fikir projesi yarışmalarının, ülkemizde de yeterince nitelikli şehir plancısı ve uzman bulunduğunu unutmadan, yurt içi ve dışından isteyen tüm katılımcılara açık şekilde yapılması yöntem açısından çok daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Bir başka yöntem olarak, bu tip projeler, yurt içi ve dışından katılımcıların bir dizi atölye çalışmaları kapsamında birlikte ürettikleri ortak akıl ve katkılarla da organize edilebilir ki bu durumda, çok daha zengin ürünler ortaya konabilecektir. 

TMMOB Şehir Plancıları Odası olarak, bu konuya son derece önem verdiğimizi ve İstanbul`un daha fazla hatalı karara tahammülü olmadığını bir kez daha vurguluyor; kent yöneticilerini hassas davranmaya davet ediyoruz.

Basına ve kamuoyuna saygılarımızla duyurulur.