Kentlerimizi Yıkanlar, Afetleri Sessizce Bekliyor!
Başta Marmara Bölgesi ve İstanbul olmak üzere Türkiye‘nin farklı bölgelerinin ve yerleşmelerinin risk altında olduğu, bilinen ve zaman zaman kendini dramatik biçimde hatırlatan bir gerçektir.
17 Ağustos Depremi‘nin 9. yıl dönümündeyiz. Geriye dönüp bakıldığında, verilen tüm sözlere rağmen, deprem riski karşısında yapılması gerekenlerin neredeyse hiçbirinin yapılmadığını görmekteyiz. İstanbul üzerine odaklanan gündeme karşın, İstanbul ve bölgesi için yapılan tüm çalışmalar kağıt üzerinde kalmış bulunuyor. Uzmanlar sadece İstanbul‘da 40 binin üzerinde binanın tümüyle yıkılacağını, bunun iki katı binanın ağır hasar göreceğini söylüyor.
Bu tür bir durum karşısında ne imar düzeninde ne de yapılaşma koşullarında olumlu herhangi bir değişiklik yapılmadığı gibi, olumsuzluklar da giderek artmaktadır. Söz konusu planlama ve yapılaşma düzenini değiştirmeyen anlayış, İstanbul‘u Dünya Kenti yapmak adı altında, kamu-özel tüm yatırımların İstanbul‘a yönlenmesini sağlarken, bunun kaçınılmaz sonucu olarak nüfusun bu bölgede daha da yoğunlaşmasının yolunu açmaktadır. Diğer bir anlatımla her geçen gün daha fazla insan, risk bölgesine bilinçli biçimde çekilmektedir.
Her ne kadar deprem tartışması İstanbul ve Marmara Bölgesi ile özdeş hale getirilmişse de, Türkiye‘nin çok sayıda başka yerleşme ve bölgesinin de benzer riskler altında olduğunu hatırlatmak gerekmektedir. Bu risk bölgeleri neredeyse tümüyle unutulmuş durumdadır.
Planlama ve bilinçli çaba gerektiren deprem riskine karşı çalışmaların, toplum için kentleşmenin unutulduğu ve tüm önceliklerin piyasanın mantığına bırakıldığı bir dönemde yerine getirilemeyeceği açıktır. Bu düzeni yeniden üretenler ortaya çıkan kayıpların gerçek sorumlusu olmaktan kaçamayacaklardır.
Kentlerimizdeki yaşam alanlarını rant kapısı olarak görüp yıkım makinesine dönüşen zihniyet, doğanın da kendisine yardım etmesini bekliyor. Kentlerimize rant gözüyle bakanlar, toplumun mezar kazıcısıdır.
Kamuoyuna saygılarımızla.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Yönetim Kurulu
