Kamuoyunda Urla Villaları olarak bilinen, Bakanlıkça 11.02.2015 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı; daha önce de vurguladığımız üzere gayrimeşru ve hukuksuz yapılaşmanın, yine hukuksuz bir şekilde sit derecesinin düşürülmesi yolu ile meşrulaştırılmasının alt yapısının hazırlandığını ve bir sonraki adımın imar planı hazırlayarak bu hukuksuz süreci tamamlamak olduğunu bize ve tüm kamuoyuna göstermiş oldu.
Böylelikle, sit derecesinin düşürülmesine yönelik hukuki süreç devam ederken, yargı kararının sonuçlanması beklenmeden imar planları onaylanarak ileride telafisi mümkün olmayan sonuçların doğmasına neden olacak yeni bir süreç daha başlamış oldu. Ancak tekrar hatırlatmak gerekirse; alanın %90`ından fazlası orman alanında kalmakta, geriye kalan kısmı makilik–fundalık, kıyı alanları ve tarım alanlarından oluşmaktadır. 1. derece doğal sit olarak belirlenmiş alan yaklaşık 60000 ha.`lık alan iken yalnızca 20 ha.`lık bir alana özel, hiçbir bilimsel temele oturmayan derece düşürülmesi uygulaması yapılmıştı.
Onaylanan ve adında koruma amaçlı ibaresi bulunan ancak koruma amacı adına herhangi bir kaygı ve karar taşımayan imar planlarında mevzuatın, kanunların ve hukukun tanınmadığı bir kez daha ortaya çıkmıştır. Zaten hukuksuz bir biçimde sit derecesi düşürülen bir alanda, bu süreç yargıda sonuçlanmadan yapılan her türlü uygulamanın ve çalışmanın meşru bir temele oturtulamayacağı aşikârken, hazırlanan planların uyması gereken usul ve esaslara uymaması bu hukuksuzluğu daha da perçinlemiştir. Şöyle ki; bu plan, yasal dayanağı olan 648 sayılı KHK gereğince yürürlüğe girmiş olan "korunan alanlarda hazırlanacak planlara dair yönetmelik" hükümlerine uygun bir biçimde hazırlanmamıştır.
Koruma Amaçlı İmar Planlarına dair yönetmelikte doğal sit alanlarının büyüklüğü ve özelliğine göre, doğal ve çevresel değerlerin etkileşim-geçiş sahası da dikkate alınarak sürdürülebilirliğini, mutlak korunmasını ve gelecek nesillere intikalini sağlamak amacıyla meslek gruplarının ortak çalışması ile hazırlanması gerektiği ve "Koruma amaçlı imar planlarının etkileşim-geçiş sahası ile doğal sit alanının bütününü kapsayacak şekilde" hazırlanması gerektiği belirtilmesine rağmen hazırlanan planın koruma amaçlı imar planı niteliği taşımadığı gibi, alanın bütününde ve çevre ilişkilerini de dikkate alacak şekilde hazırlanmadığı görülmektedir.
Ayrıca, yönetmelikte, plan raporu ve gösterime ilişkin plan açıklama raporunda, alanın büyüklüğü ve özelliğine göre; doğal ve çevresel değerlerin etkileşim-geçiş sahası da dikkate alınarak sürdürülebilirliğini, mutlak korunmasını ve gelecek nesillere intikalini sağlamak amacıyla ve koruma amaçlı imar planlarınınilgili meslek gruplarından uzmanlarca hazırlanması gerekirken, askı ilanında bulunan plan raporunun belirtilen tanımlamadan çok uzak olduğu, plan ekibine yönelik herhangi bir bilgi içermediği, plan ekibinin kendi uzmanlık alanlarına yönelik hazırlanan ve imzalanan bir raporunun da olmadığı askı tutanaklarından anlaşılmaktadır.
Askı ilanında bulunan gerek plan ve plan açıklama raporu, gerekse plan hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, koruma anlayışından uzak, koruma mevzuatı ve ilkelerini dikkate almayan, var olan ve alanın niteliği ile uyumsuz ve aykırı bir şekilde gerçekleşmiş yapılaşmayı meşrulaştırma kaygısını taşıyan bir plan olduğu görülmektedir.
Aynı zamanda, Danıştay 6. Dairesi`nin 26.12.2012 tarih ve E: 2012/8307 sayılı kararıyla iptal edilen Manisa-Kütahya-İzmir 1/100 000 Çevre Düzeni Planı`nda alanın 1. derece doğal sit, orman ve kısmen ağaçlandırılacak alanda kaldığı görülmekteyken, urla villaları ile başlayan süreçte Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanan yeni 2014 tarihli 1/100 000 Manisa-İzmir ÇDP`de alanın tarım alanı olarak belirlendiği görülmektedir. Bununla birlikte yine aynı dönemde 3194 İmar Kanunu Tasarısı torba yasadan çıkmış ve yine bu uygulamaya işaret eden şu şekilde bir madde belirlenmiştir:
‘Kanunun yürürlük tarihinden itibaren yeni 1/25 bin ölçekli çevre düzeni planı yapılamayacak. Mevcut 1/25 bin ölçekli çevre düzeni planları iki yıl içinde üst veya alt kademede onaylanan planlarda değerlendirilecek. Mevcudiyeti devam eden 1/25 bin`lik çevre düzeni planları iki yıl sonunda herhangi bir karara gerek kalmaksızın 1/25 bin ölçekli nazım imar planı olarak nitelendirilerek uygulanacak."
Düzenlemede SİT`lerle ilgili dikkat çeken bir geçici madde de yer alıyor. Buna göre koruma statüsünün önemi bakımından daha alt statüye düşürülen doğal SİT alanlarında mevcut her tür ve ölçekte planların uygulanmasına bölge komisyonu kararı doğrultusunda devam edilebilecek.
Tüm bu mevzuat ve plan değişiklikleri göstermektedir ki; 16 kaçak yapının ruhsatlı hale getirilmesi ve korunması gerekli bu doğal alanımızı yok etme girişimleri son noktasına kadar zorlanmış ve hukuk, mevzuat adeta bu çirkin duruma alet edilmiştir.
TMMOB Şehir Plancıları Odası, Peyzaj Mimarları Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası ve Çevre Mühendisleri Odası olarak sit derecesinin düşürülmesine yönelik açtığımız dava neticelenmeden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan imar planının hukuku yanıltmak üzere ve kaçak olarak yapılan villaları yasallaştırmak adına onaylandığını tüm kamuoyuna bildirerek, Türk Mühendis Mimarlık Odaları Birliği olarak doğal alanları yasa ve yönetmelikleri hiçe sayarak yok eden anlayışın her zaman karşısında olduğumuzu ve bu tür kararlara karşı mücadelemize hukuki zeminlerde devam edeceğimizi basın aracılığı ile kamuoyuna bildiririz.
TMMOB İZMİR İL KOORDİNASYON KURULU
