Oda yayınlarına ilişkin, 10/07/2010 ve 25/09/2010 tarihlerinde Genel Merkez Toplantı salonunda yapılan "Yayın Kurulu" toplantıları sonucunda; yayın politikamız üzerinde genel tartışmalar yapılarak, aynı zamanda önemli bir geleneğe dönüşen Oda yayınlarımızın geleceğine ilişkin düşünceler tartışılmıştır. Bir yandan, uzun erimli değişime ilişkin tartışmalar sürdürülürken, diğer yandan özellikle Planlama Dergisi‘nin mesleğimizle ilgili güncel gelişmeler ışığında zaman kaybetmeden yayına hazırlanması için çalışmalara da hız verilmiştir.
Konuyla ilgili yapılan değerlendirmeler ışığında Planlama Dergisi içeriğinin;
- Her sayı için ayrı olarak belirlenecek "Temel Dosya Konusu",
- Belirlenen "Dosya Konusu"na ilişkin Gündem / Tartışmalar,
- Güncel proje ve uygulamaların paylaşımı,
- Kitap-Tez tanıtımı/ mevzuattaki değişimlerin izlenmesi,
olmak üzere dört ana başlıktan oluşturulması kararlaştırılmıştır.
Planlama Dergisi‘nin, hazırlanma aşamasındaki önemli avantajlar ve öncelikler nedeniyle önümüzdeki dönemde konu edeceği çalışma başlıkları olarak "Endüstri Mirasımız" ve "Yarışmalar" dosyaları ön plana çıkmıştır.
Neden Endüstri Mirası?
Küreselleşme ve neo-liberal politikaların etkisiyle, yaşanan yapısal dönüşümler kentlerdeki üretim işlevlerini de etkilemiştir. Üretim ve sanayi işlevleri emek maliyetlerinin daha ucuz olduğu gelişmekte olan ülkelere kayarken neredeyse tüm ülkelerde sanayi devriminden kalan ya da Fordist üretim tarzına ait mekânlar artık emek pazarı ya da kullanım değeri odaklı değil değişim değeri odaklı biçimde kullanılmaya başlamıştır. Kimi zaman kendisini hizmet sektörü ağırlıklı alışveriş merkezi gibi kullanımların, tema parklarının ve ofis mekânlarının sayılarının artması ile gösterse de bu tür bir dönüşümün etkileri çok daha yaygın ve derindir.
Bu dönüşüm sonucunda, kent içindeki eski sanayi alanlarının, demiryollarının ve diğer üretim tesislerinin oluşturduğu yaşam biçimi, kültürü, estetik değerler ve gündelik yaşam pratikleri kaybolmaya başlamıştır. "Endüstri mirası" olarak adlandırılan sanayiye özgü yapılar, bu yapıların bir arada oluşturduğu mekânsal desen ve ulaşım altyapısı yok olmakta ya da içeriği boşaltılmaktadır. Eskiden kent içi sanayi alanları olarak adlandırılabilecek bu alanlar üretim işlevinin ortadan kalkması ile birlikte yarışan ve rekabet eden kentlerin küresel sisteme eklemlenmesinde araçsal işleve sahip projelerin gerçekleştirileceği ya da özelleştirilerek sermayeye devredilecek ve gelire dönüştürülecek alanlar olarak görülmektedir. Üretim ekonomisinin yerini kentsel rant ekonomisi almakta, sanayisizleşme süreci sanayinin kentlerdeki kazanımlarını ortadan kaldırmaktadır.
Kent içi eski sanayi alanlarının dönüşümünün ele alınması kentlerin ve kentsel alanların yaşanabilir bir biçimde nasıl dönüştürülebileceğine ilişkin yaklaşımların geliştirilmesinde yaşamsal öneme sahiptir. Planlama dergisinin bir sayısında bu nedenle kent içi eski sanayi alanlarının dönüşüm süreçlerinin tüm yönleri ile ele alınması kararlaştırılmıştır. Bu anlamda başta endüstri mirası olmak üzere, eski sanayi alanlarının dönüşümü için uygulanan proje ve politikalar, demiryollarına, limanlara ve sanayi alanları ile birlikte işleyen ulaşım sistemlerine, işçi konutlarına ve mahallelerine, sanayi tesisleri ile birlikte kurgulanmış tüm mekansal desenlere ilişkin yaşanan dönüşümler, "yitirdiklerimiz" konusunda üyelerimizin ve konuda birikim sahibi bilim insanı ve uzmanların katkıları beklenmektedir.
Neden Yarışmalar?
Cumhuriyet‘in ilk yıllarından başlayarak ülkemiz kentlerinde planlama kararlarının üretilmesinde yarışma yöntemi her zaman seçenekler arasında önemli bir yer tutmuştur. Merkezi idarenin de katkısı ve desteğiyle pek çok kentte planlama kararları yarışma yoluyla elde edilmiş, yarışmaya konu olan kentlerimizin bir bölümü yarışmalar sonucunda elde edilen plan kararlarıyla şekillenmiştir.
Özellikle yerel yönetimlere devri sonrasında kent planlama yetkisinin kentsel toprak rantlarının yönlendirilmesinde önemli bir araç olarak algılanmaya ve kullanılmaya başlanması, yarışma yönteminin temel planlama kararlarının üretilmesinde devre dışı kalmasına neden olurken, yarışmalar daha çok amaca yönelik "kentsel tasarım" uygulamalarına yönelik düzenlenmeye başlanmıştır.
Bu kapsamda, Planlama Dergisi‘nin bu sayısında ise dünden bugüne planlama yarışmalarına ilişkin elde edilen bilgi ve birikimlerin yayınlaştırılması, son yıllarda yaşanan değişimin, kentsel tasarım ve peyzaj odaklı yarışmaların, planlama yarışmalarının yerini almasının irdelenmesi amaçlanırken, bunun yanında eğitim sürecinde yarışmaların rolünün, yurt içinde ve yurt dışında yapılan yarışmaların süreçlerindeki farklılıkların, konuya ve mevzuata ilişkin değerlendirmelere de yer verilmesi de amaçlanmaktadır.
Yarışmalar konusunda hazırlanacak olan Dosya içinde Yarışma Nostaljisi olarak adlandırabileceğimiz bölümde ise ülkemiz ve kentlerimiz açısından önemli olduğunu düşündüğümüz yarışmalara ilişkin bilgi ve belgelere de yer verilmesi düşünülmektedir.
Bu bağlamda; seçilen öncelikli konu başlıkları ile ilgili siz değerli üyelerimizin düşünce, görüş, çeviri, hazırlanmış ve/veya hazırlanmakta olan yazılı desteklerinin 29 Ekim 2010 Cuma tarihine kadar, Yayın Kurulumuza iletilmek üzere Oda Genel Merkezine ulaştırılmasını önemle rica ederiz.
