İstanbul Buluşmalarının 16.‘sını "Cumhuriyet‘in 100. Yılında İstanbul‘da Yaşamak" temasında MSGSÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü ev sahipliğinde 8 ARALIK 2023 Cuma tarihinde gerçekleştireceğiz. İlgilileri birlikte değerlendirme ve düşünmeye davet ederiz.

ETKİNLİK ADRESİ: Meclis-i Mebusan Caddesi No: 6 Tophane 34427 Beyoğlu/İstanbul

Tema Metni

Türkiye Cumhuriyeti`nin kuruluşunun 100`üncü yılında, her ölçekte kentlerimiz ve tüm yerleşimlerimiz, gerek yerel siyasal, sosyal ve ekonomik dinamiklerle, gerekse küresel ölçekte yaşanan ekonomik krizler, zorunlu göç krizi ve iklim krizi gibi makro sorunlarla yoğun bir baskı altındadır. Bunun yanında 6 Şubat depremlerinin hatırlattığı üzere Türkiye yerleşmelerinin çok büyük bir bölümü deprem riski karşısında yapı kalitesi ve afet yönetimi açısından önemli eksiklikleri barındırmaktadır. Tüm bu sorunları değerlendirmek ve İstanbul`da yaşamayı zorlaştıran tüm etkenleri tartışmak amacıyla, bu sene 8 Aralık 2023 tarihinde MSGSÜ İstanbul Resim ve Heykel Müzesi Konferans Salonu`nda 16`ncısını düzenleyeceğimiz İstanbul Buluşmaları`nın teması "İstanbul`da Yaşamak" olarak belirlenmiştir. Barınma krizi, inşaat ekonomisine dayalı büyüme politikalarına ek olarak son birkaç yıldır ağırlaşan makro ekonomik krizin etkisiyle derinleşerek Cumhuriyet tarihinin en yakıcı hâlini almıştır. Konut üretim hacminde artış yaşanmasına rağmen sunulan konutların lüks konut niteliği taşıması, toplumun her kesimine hitap etmemesi, azalan kiralık konut arzı ve konut sahipliği ile buna eşlik eden yüksek kira değerleri, konutun yatırım aracı olarak kabul edildiğini ve bunun da barınma sorununu tetiklediğini açık şekilde göstermektedir. Öyle ki bu sorun, kent içinde ve hatta kentler arasında mecburi yer değiştirmeyi, tekrarlanan bir pratiğe dönüştürmüş durumdadır. Bu gelişmeler neticesinde, günümüzde merkezileşen yönetim yetkilerinin güçlendirilmesiyle afetlere dirençli kentler başlığı altında konut alanlarının yeniden üretilmesi, barınma hakkını sorgulamaya yönelik yeni tehditler gündeme getirmiş ve bu durum yeni bir "kentsel çitleme" dönemini tartışmaya açmıştır. Kentlerimizin afetlere karşı dirençliliğini artırma konusunda son çeyrek yüzyıldaki yaklaşım ve uygulamaların genel bir değerlendirmesi yapıldığında, atılan adımların yetersiz kaldığı bugün daha iyi anlaşılmaktadır. Deprem riskine karşı kentsel yenileme ve dönüşüm politikaları, ulusal politikalara hizmet etmek yerine pazar ekonomisi şartları altında kentsel rant üretme amaçlı fiziksel dönüşüm girişimleri olmaktan öteye gidememektedir. 

Hem küresel hem yerel şartlara bağlı olarak iklim krizinin yarattığı yeni bir risk grubunun ise etkisinin giderek artırdığına tanıklık edilmektedir. Kuraklık, sıcaklık dalgalanmaları, su kaynaklarının azalması ve gıda krizi gibi tehditlerin artması; yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, dirençli kentlerin planlanması gibi konuların derinleşmesi; yakın gelecekte yaşanabilecek sorunlara hazırlıklı olunması gerekliliğini beraberinde getirmektedir. Cumhuriyet tarihinde daha önce görülmemiş düzeyde yaşadığımız ekonomik kriz, özellikle kentlerdeki yaşam şartlarını daha da ağırlaştırmıştır. Yüksek enflasyon ortamı içinde barınma, eğitim, beslenme, sağlık, ulaşım gibi temel hizmetlere erişim toplumun geniş kesimleri için giderek zorlaşırken, ağırlaşan yaşam koşulları kırsal ve diğer küçük kentsel bölgelere göç hareketini artırmaya başlamıştır. Makro ekonomik dengelerdeki bozulma etkisiyle azalan gerçek gelir düzeylerinin kentsel yaşam kalitesini giderek azaltması karşısında, gerçekleştirilen sosyal refah projelerinin henüz yaşanan sorunların çözümüne yeterli cevap vermediği görülmektedir. 2024 Türkiye Yerel Seçimlerine yaklaştığımız bu günlerde, siyasi partilerin yerel bağlamda kentin dezavantajlılaştırılmış kesimlerini önceleyen sosyal ve ekonomik politikalar üretmesi konusunda daha fazla beklenti oluşmaktadır. Bu bağlamda, Cumhuriyetin yeni yüzyılına girerken "Barınma Krizi", "Risk ve Afet Yönetimi" ile "Ekonomik ve Sosyal Hayat" konularını "İstanbul`da Yaşamak" teması üzerinden, farklı uzmanların ve deneyim sahiplerinin katkılarıyla 16. İstanbul Buluşmaları`nda birlikte değerlendirmeye ve düşünmeye ilgili tüm kesimleri davet ediyoruz.