BASINA VE KAMUOYUNA DUYURU
GEDİKPAŞA`NIN RANT GRUPLARINA PAZARLANMASI ENGELLENDİ
Odamız, Ocak 2008`de Gedikpaşa olarak da bilinen, Eminönü Mimar Kemalettin Mahallesi, 117 pafta, 624 ada, 31 parsele ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı`nca 15.05.2007 tarihinde onanan 1/5000 Ölçekli Tarihi Yarımada (Eminönü) Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı değişikliği ile 1/1000 Ölçekli Tarihi Yarımada (Eminönü) Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı değişikliğine karşı, kamu yararı, şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına aykırılığı nedeniyle öncelikle yürütmesinin durdurulması ve iptali istemi ile dava açmıştır. Söz konusu değişikliklere yönelik planlar, 17.08.2007 tarihinde ilan edilmiş, Odamızca 12.09.2007 tarihinde plan değişikliklerine itiraz edilmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı`nca itirazımıza cevap verilmemesi üzerine dava açılmıştır.
Halihazırda "Gedikpaşa İlköğretim Okulu" olarak kullanılmakta olan parsele, plan kararıyla "semt konağı" kullanımı getirilmiş, söz konusu parsel İstanbul İl Özel İdaresi tarafından 15.11.2006 tarihinde yapılan ihale ile satışa konu edilmiştir. Davaya gerekçe olan itiraz noktalarımız arasında, satış işleminden sonra, planlarla satışa konu parsellerde sınırlı değişiklikler yapılarak, semt konağı yerine "III. derece ticaret alanı" kullanımı getirilmesi, plan değişikliklerinin kamu yararı amaçlı olmadığı ve anılan parselin yeni sahiplerinin menfaatlerini arttırıcı nitelikte olması, "Koruma Amaçlı İmar Planları ve Çevre Düzenleme Projelerinin Hazırlanması, Gösterimi, Uygulaması, Denetimi ve Müelliflerine İlişkin Usul ve Esaslara Ait Yönetmelik"in, kamu yararının, arkeolojik, tarihi, kültürel ve doğal değerlerin korunmasının zorunlu kılması gibi durumların dışında, "zorunlu olmadıkça" koruma amaçlı imar planı değişikliği yapılmasını mümkün kılmaması, yine bu tanım çerçevesinde, koruma amaçlı imar planı değişikliğinin, 31.05.2005 tarihli 1/5000 Ölçekli Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının "ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik altyapı ve sosyal donatı dengesini bozacak nitelikte" olması ve "bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere" dayanmaması, dava konusu plan değişikliğinin donatı alanlarını azaltıcı nitelikte olması, plan değişikliği için ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınmadığı gibi, bölgesi içinde eşdeğer büyüklükte bir alan da ayrılmamış olması, plan kademelenmesi ilkesine de açıkça aykırılıklar taşımakta olması, üst ölçekli planların tanımladığı koruma yaklaşımlarına aykırılık göstermesi gibi noktalar bulunmaktadır. Özetle, dava konusu plan değişikliği, kamu yararı yerine özel yararı gözetmesi, "arkeolojik, tarihi, kültürel ve doğal değerlerin korunması" amacını taşıyan koruma amaçlı imar planının özüne ve amaçlarına aykırı yapılaşma ve kullanım yoğunlukları getirmesi gibi nedenlerle hukuka ve şehircilik ilkelerine, mevzuatta tanımlanan "koruma amaçlı imar planı değişikliği" ile ilgili koşulları yerine getirmediği için de 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa aykırılıklar taşımakta. Getirdiği yoğunluk ve kullanım değişikliği ile de plan ana kararlarını, sürekliliğini ve bütünlüğünü bozmaktadır.
Sıralan nedenlerle, Odamızca dava konusu plan değişikliğinin öncelikle yürütmesinin durdurulması ve iptali istenmiştir. 9. İdare Mahkemesi`nin, 06.01.2010 tarihli bilirkişi raporuna dayanarak verdiği kararda, Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı İmar Planlarının, Tarihi Yarımada içerisinde bütüncül planlar olduğu belirtilmektedir. Parsel bazında semt konağı işlevinin kaldırılarak ticaret işlevinin getirilmesine yönelik kararın, donatıların plan bütünü içinde değerlendirilmesi gerektiğine vurgu yapılarak, 3194 sayılı yasa ve İmar Planlarının Yapımına Dair Yönetmeliğin imar planlarında bulunan sosyal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişikliklerinin zorunluluk olmadıkça yapılmayacağı yönündeki hükümlerinin gözönüne alınmamış olduğuna dikkat çekilmektedir. Karada, taşınmazdaki tescilin bazı gerekçelerle kaldırılması sonrasında, parselin tamamını kaplayan bir yapılaşma imkanı verilerek bina yoğunluğunun yeniden daha da artırılmasının, kamuya ait bir yerin satışını da etkileyici bir nitelik taşıdığı ve bu durumda da kamu zararının sözkonusu olduğunun anlaşıldığı, tesis edilen plan tadilatının hukuka ve mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin, uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceği gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.
9. İdare Mahkemesi tarafından verilen bu kararla, Gedikpaşa okulunun bulunduğu alanın yapılacak olan plan tadilatıyla çeşitli rant gruplarına pazarlanmasının önüne geçilmiş, Tarihi Yarımada`nın geri dönüşü olanaksız zararlara uğraması engellenmiştir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
