KAMUOYUNUN BİLGİSİNE

            Kent gündeminde bir süredir yer alan, çeşitli meslek odalarının açıklamalarının basında yer aldığı Falezler üzerinde 15 katlı yapıların yapılmasına ilişkin haberler tarafımızca takip edilmekte olup; Meclis gündemine geldiği günden beri Odamızın takibinde ve değerlendirmesinde olan bu konu hakkında kent bileşenlerinin doğru bir şekilde bilgilendirilmesi Antalyamız için doğru değerlendirmelerin yapılması adına Şubemizce bir açıklama yapılması ihtiyacı doğmuştur.

            Söz konusu karar, 08.03.2021 tarih ve 220 sayılı Antalya Büyükşehir Belediyesi Meclis kararı ile  "Muratpaşa ilçesi sınırları içerisinde yürürlükte bulunan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında emsal ve toplam inşaat alanı (TİA) belirlenip kat yüksekliği belirlenmeyen konut adalarında kat yüksekliklerinin Yençok:15 kat şeklinde belirlenmesine ve plan notu eklenmesine" ilişkin karardır.

            Bu meclis kararı İlçe Belediyesince "Yençok=12 kat" olarak belirlemiş bulunan yapı yüksekliğinin Büyükşehir Belediye Meclisince askı süresi içerisinde yapılan itirazların kabulü ile "Yençok=15 kat" olarak değişikliğini kabulüne ilişkindir.

            Neden böyle bir meclis kararına ihtiyaç duyulduğu veya bu konunun neden gündeme geldiği ile ilişkin sorunun cevabı:

 3194 sayılı İmar Kanununda 14.02.2020 tarihinde yapılan değişiklikle " İmar planlarında bina yükseklikleri yençok: serbest olarak belirlenemez." hükmünün getirilmesi ve yine İmar Kanununun Geçici 20. Maddesi ile "Bu Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin onuncu paragrafında yer alan hükümler doğrultusunda ilgili idare 1.07.2021 tarihine kadar meclis kararı ile plan değişikliklerini ve revizyonlarını yapmakla yükümlüdür. Bina yükseklikleri yençok: serbest olarak belirlenmiş alanlarda plan değişikliği ve revizyonu yapılıncaya kadar yapı ruhsatı düzenlenemez." Hükmü gereği yapıldığı görülmektedir. Dolayısıyla yapılan işlem Kanunda yapılan değişiklik gereğidir.

            Bu çerçevede gazete haberlerinde yer alan "Falezlerde 60 metrelik gökdelenler öneriliyor" gibi değerlendirme yapılmadan önce, alınan kararın nereleri içerdiği mevcut durumun ne olduğu ilişkin doğru değerlendirme yapılmalıdır.

1- Alınan Meclis kararı tüm alanlardaki yapı yüksekliğini belirlemek üzere olmayıp, bina yükseklikleri serbest bırakılan alanlar için alınan bir karardır. Dolayısıyla ilk imar planlarında serbest kat olarak belirlenen ve günümüzde yençok:15 kat yüksekliğine tepki gösterilen alanlar aynı alanlar olup bu alanlar için geçmişten bugüne istedikleri kadar yükseklikte bina yapma olanağı zaten bulunan alanlardır. Bu karardan önce imar ruhsatı almaya giden parsel sahibi diğer kısıtlamalar haricinde bu alanlara yüksek katlı binalar yapabilme olanağına sahipti.

2- Yençok=15 kat belirlemesi yapılan ada parsellerin mevcut durumu yapılan değerlendirmelerde göz ardı edildiği de Odamızca görülmektedir. Şöyle ki; bu kararın içerdiği parsellerin hemen hemen tamamı zaten mevcutta yapılaşmış alanlardır. Eğer bu karara ilişkin alanlar doğru şekilde incelenecek olursa, mevcutta 15 kattan daha fazla yapılaşmış birçok parselin mevcutta var olduğu görülebilecektir.

Kaldı ki; bu karar geçerse falez üzerindeki yapılaşmalar böyle olacak şeklinde paylaşılan görselde dahi 15 kattan daha fazla katlı binaların mevcut olduğu görülmektedir.

3- Hava mania alanı ile ilgili yapılan değerlendirme de hatalı bir paylaşım niteliğinde olup, bu plan değişikliğine konu edilen adaların Hava mania alanı ile ilgisi bulunmadığı görülmektedir.

4- 15 kat olarak belirlenen alanlarda yangın riskine ilişkin değerlendirme kabul edildiği düşünülürse;

Zaten mevcutta bu kat yüksekliğinden fazla yapılaşmanın mevcut olduğu,

Bu plan kapsamı dışında kalan birçok adada da çok daha fazla kat yüksekliğinin imar planı kararlarıyla verilmiş olduğu,

Tartışmaya konu falezler üzerindeki 15 kat önerilmesine ilişkin benzer kararların Muratpaşa ilçesinde olduğu gibi Kepez ve Konyaaltı ilçelerinde de önceki meclis kararlarında geçmiş olduğu da değerlendirilmelidir.

5- Kat serbestesi olan alanlarda alınan bu karar Meclis kararından da anlaşılacağı üzere "emsal ve toplam inşaat alanı (TİA) belirlenmiş" alanlarda sadece bina yüksekliğine ilişkin alınan karardır. Yani bu alanlarda yapılabilecek olan inşaat alanı ve yoğunluğunda herhangi bir değişiklik söz konusu değildir.

 Dolayısıyla Falezlerin üzerinde oluşacak yapı yoğunluğu ve miktarı bu kararla değişmemektedir.

Yukarıdaki teknik açıklamalar çerçevesinde;

Kentimizin belki de en önemli  kaybedilemez değeri olan Falezlerdeki geçmişte alınan yapılaşma yoğunluğu kararlarına elbette katılmamız mümkün değildir. Falez bandındaki yüksek yapılaşma tartışmaları zamanında bu adalara yüksekliğin serbest kılındığı yaklaşık 30 sene öncesinde yapılmış olsaydı bugün var olan 15 kattan yüksek birçok binanın yapılması engellenirdi. Bu konuda yapılması gereken tek değerlendirme kent siluetine ilişkin tartışmadır. Fakat yukarıda da ifade ettiğimiz üzere bundan önceki süreçte daha fazla kat yapma olanağı zaten verilmiş bir alandan söz etmekteyiz. Bundan sonraki süreçte sadece Falez Bölgesi için değil Konyaaltı için de yüksek katlı yapılaşmalar için Kent Estetik Kurullarının etkin çalışması gerekmektedir.

Bununla birlikte kent gündeminde yer alan bu konunun kentimizdeki planlama anlayışının tekrar değerlendirilmesine bir vesile olması en büyük temennimizdir. Kent bütünü içerisinde geleceğe yönelik iklim değişikliğine duyarlı doğru bir planlama anlayışını meslek odaları, sivil toplum kuruluşları ve kent dinamikleriyle birlikte ortaya koymamız gerektiği açıktır.  Kentin mevcut yapılaşmış alanlarında hiçbir teknik ve yasal gerekçe olmadan plan değişiklikleriyle yoğunluk artışlarını, kentsel dönüşümle kentimizde nasıl iklimsel konfor sağlayacak sağlıklı mekanları oluşturacağımızı, sadece Falez bandını içermeyen tüm kentin etkilendiği ve yasal hiçbir dayanağı olmayan yapı ve bina yoğunluğunu arttıran sosyal donatı alan yetersizliğine sebep olan 1.7 katsayısının kente verdiği zararı, kent gündeminde böylesine yer alan konunun doğru değerlendirilmesine ilişkin yaptığımız bu açıklamada kat yüksekliğinin kaç katla sınırlandırılmasını kentli olarak doğru tartışalım. 15 katlı binalara ilişkin tehlikeleri tartışırken bu plan içeriği olmayan diğer alanlarda da aynı tartışmayı tüm kent genelinde yapalım. 

Biz Şehir Plancıları Odası olarak bugüne kadar ve bugünden sonra da kenti ilgilendiren ve meslek alanımıza giren konularda doğru, tarafsız ve kent yararına olacak her türlü değerlendirmeyi yaparak, Meslek Alanımızı ilgilendiren her konuda teknik ve bilimsel veriler ışığında görüş vermeye, kent bileşenlerini doğru yönlendirmeye, gerektiği durumlarda her türlü hukuki mücadeleyi vermeye hazır olduğumuzu belirtiriz. Bundan hiç kimsenin şüphesi olmasın.

TMMOB ŞEHİR PLANCILARI ODASI ANTALYA ŞUBESİ YÖNETİM KURULU