İzmir`in önemli oksijen kaynaklarından birisi olan; makilik, fundalık, alanlar ile Çiçekli Milli Parkı ve büyük bir ormanı barındıran, içerisinde birçok endemik bitki örtüsü ve canlı türü ile önemli bir flora ve faunaya sahip 23850 dönümlük alan 1999 yılında Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak ilan edilmiştir. Bu alan içerisinde yer alan yaklaşık 20 dönümlük 102 ada 123 parsele ilişkin 2013 yılında parsel bazında sit değişikliği yapılmış ve akabinde hazırlanan Koruma Amaçlı İmar Planına TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi tarafından açılan davada; 5. İdare Mahkemesi 29.06.2016 tarihinde "sit kararlarının parsel bazında değil çevresiyle bütünlük gösterdiğinden, alanın ekolojik bir yaklaşımla ve bütüncül bir anlayışla "Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı" yerine "Kesin Korunacak Hassas Alanlar" statüsünde korunması gerektiği" kararınına varmış ve bu gerekçeyle parsel bazında yapılan plan değişikliğine konu imar planını iptal etmiştir.
İptal kararından yaklaşık 1 yıl sonra 102 ada 122 parseli de içine alan geniş bir alanda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından doğal sit derecelerinin yeniden değerlendirilmesi çalışması kapsamında söz konusu parsel yargı kararlarına ragmen, 1. Derece doğal sitten, yeniden 3. Derece Doğal Site denk gelen Sürdürülebilir Kontrollü Kullanım alanı statüsüne dönüştürülmüştür. Sonrasında ise kararın üstünden henüz iki ay geçtikten sonra, yeni bir imar planı onaylanmadan sadece 123 nolu parselin üzerinde inşaat çalışmalarının başladığına yönelik basında çıkan haberler ve inşaat çalışmasını belgeleyen fotoğrafların ardından yerinde yapılan incelemelerde parsel üzerinde inşaat çalışmalarının yapıldığı tespit edilmiştir.
Yapılan araştırmalar sonucunda, parselde belirlenen 3. Derece Sit Alanı kararının yanlış olduğu 2015 yılında yargı makamları tarafından belirtilmesine rağmen 25.10.2017 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı onayı ile sadece 122 parsele ilişkin 12.750 m2 yapılaşma hakkı veren dört katlı özel eğitim tesisi yapılmasına yönelik Geçiş Dönemi Yapılaşma Koşulu belirlendiği tespit edilmiştir. Oysa 19.10.2017 tarihli Evrensel gazetesinin yayınladığı fotoğraflar ile basında çıkan haberler ve yerinde yapılan incelemede alanda ekim ayı başında inşaat çalışmasının başladığı, dolayısıyla inşaatın yargı kararına rağmen yargıyı hiçe sayarak parsel bazında belirlenen 25.10.2017 tarihli Bakanlık onayı öncesinde başladığı tespit edilmiş ve bu durumda inşaata ilişkin düzenlemelerin mevzuatta belirlenen usüllere aykırı gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
Basında çıkan haberler ve yerinde tespitler akabinde ilgili kurumlara inşaat faaliyetini ihbar etmek hem de konu hakkında bilgi almak amacıyla yazı yazılmıştır. Ancak yazışmaların üstünden bir aydan fazla süre geçmesine rağmen ilgili kurumlar tarafından inşaatın durdurulmasına yönelik hiçbir iş ve işlem yapılmamış, yapılan yazışmalara da geri dönüş sağlanmamıştır.
Kanun maddesinde de görüleceği gibi geçiş dönemi yapılaşma koşulu Koruma Amaçlı İmar Planı yapımına kadar süreçte alanın koruma kullanma dengesinin korunması amacıyla Bölge Komisyonu tarafından belirlenir ve Bakanlık onayı ile yürürlüğe girer ve koruma amaçlı imar plan onaylandıktan sonra yürürlükten kalkar. Koruma Amaçlı İmar Planı ilgili yönetmelik maddelerinde tariflendiği şekilde belirli uzmanlar tarafından alanda bilimsel çalışmalar ile oluşturulacak raporlar neticesinde yapılan kapsamlı planlardır. Bölge Komisyonunca hiçbir bilimsel çalışmaya dayanak gösterilmeden belirlenen Geçiş dönemi yapılaşma koşulları Koruma Amaçlı İmar Planını yönlendirici ve uygulamaya geçtikten sonra geri dönüşü olmayacak nitelikte olması düşünüldüğünde Anayasanın 63. maddesi ‘Devlet, tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını sağlar, bu amaçla destekleyici ve teşvik edici tedbirleri alır. ‘ hükmüne aykırı bir iadri işlemin gerçekleştirildiği görülmektedir.
Yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde meslek odalarımızın bilgi edinme kapsamında yapmış olduğu başvuruya ilgili kurumlarca yanıt verilmemiş, gerekli işlemler yapılamamakla birlikte söz konusu işleme yönelik kamu kurumu niteliğinde olan meslek odasının kamu denetimi yapması engellenmiş ve inşaat işleminin ilerlemesine göz yumulmuştur.
Bütüncül olarak ele alınması gereken ormanlık alanlarla çevrili bu kadar önemli bir bölgenin içinde sadece 1 adet parsele yönelik, üstelik bölgeye ilişkin ihtiyaç durumu dahi belirlenmeden yaklaşık 12.750 m2 yapılaşma hakkı veren dört katlı özel eğitim tesisi yapılması kararı bilimsellikten, Korumaya ilişkin İlke kararlarından, kamu yararından ve mahkemenin planı iptal gerekçesi olan ekolojik ve bütüncül yaklaşımdan tamamen uzaktır. Ayrıca 1/25000 İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planında 123 parsel ve çevre "Ağaçlandırılacak Alan" olarak belirlenmiş olup yapılan işlemler Çevre Düzeni Planına da aykırıdır.
Söz konusu uygulama şu anda; Türkiye‘nin dört bir yanında yeniden değerlendirilen tüm doğal sit alanlarının yapılaşma baskısı altında kalması ve söz konusu çalışmanın denetimi sağlanamayacak bir çevre katliamına dönüşmesi açısından referans bir karar niteliğindedir, sonucunda da telafisi mümkün olmayacak sonuçlar doğuracağı açıktır. Doğal sit alanlarının sürdürülebilir şekilde kullanılabilmesi; ancak ranttan, kişisel menfaatten uzak bir biçimde bilimsel gerçeklerle temellendirilen bölgesel çalışmalar ile yapılabilir. Parsel ölçeğinde ya da bütünlükten uzak, parçacıl değerlendirmelerin yapılması doğal alanların korunmasından öte, hızlı bir biçimde yok olmasına neden olmaktadır. Bu durumun ivedilikle önüne geçilmesi gerektiği konusunda başta İzmir Valiliğini, Çevre ve Şehircilik Bakanlığını, İl Müdürlüğünü ve Bornova Belediyesini uyarıyoruz.
Yukarıda sayılan gerekçelerle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanan 123 parsel özelinde belirlenen geçiş dönemi yapılaşma koşullarının iptali için meslek odalarımız tarafından dava açılmıştır. Aynuı zamanda söz konusu inşaat işleminin mevzuatlarda belirlenen usüllere aykırı şekilde gerçekleşiyor olması kanaatimiz gereği tüm bu yaşanan süreçle ilgili, kurum yetkilileri hakkında suç duyurusunda da bulunulmuştur. Alanın doğal yapısının bozulması yönünden telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurmaması açısından ivedilikle yürütmenin durdurumlası gerekmektedir.
Burada ilgili kurumlara soruyoruz;
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İzmir 1 Nolu Tabiat Varlıkları Bölge Komisyonuna;
Toplam 23850 dönümlük doğal sit alanı içinde mahkeme kararlarına rağmen tek parselde alanla hiç bağdaşmayan yaklaşık 12750 m2‘lik, 4 katlı Özel Eğitim Alanı yapılmasına yönelik hangi koruma – kullanma ilkesine dayanarak bir yapılaşma hakkı verilmiştir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘na;
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İzmir 1 Nolu Tabiat Varlıkları Bölge Komisyonun vermiş olduğu, tüm Türkiye‘de yapılan doğal sit alanlarını yapılaşma baskısı altına sokacak olan ayrıcalıklı imar hakkı kararı hangi kamu yararı gerekçesi ile onaylanmıştır.
Valiliğe ve Bornova Belediyesi‘ne;
Çevre ve Şehircilik Bakanlık onayının 25.10.2017 tarihinde olduğu halde, bu alandaki inşaat çalışmalarının Ekim ayı başında başladığı basında çıkan haberler ve fotoğraflarla belgelenmiştir. İnşaat çalışmaları onay işleminden önce nasıl başlatılmıştır ve bu konuda yapılan ihbarlara karşı bir işlem başlatılmış mıdır?
