İstanbul İli, Üsküdar İlçesi, Selimiye Mh., 1335 Ada, 172 Sayılı Parsele İlişkin Hazırlanan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği öncelikle yürütmesinin durdurulması ve iptali amacıyla Şubemiz ve TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi tarafından 03.02.2020 tarihinde,

·       Plan açıklama raporunda dava konusu plan değişikliği ile 3.00 emsale kadar yapılaşma kararı olan meri plan kararları düşürülerek yapılaşma koşulunun emsal değeri 1.00 olarak sabitlendiğinin belirtildiği ancak hemen akabinde yer alan ifadeler plan değişikliğinin esas gerekçesini özetler nitelikte olması

·       Plan açıklama raporunda ilgili birimlerin (Sağlık Bakanlığı ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi) yatırım yapabilmesi için meri plan kararının değiştirilmesi teknik bir zorunluluk olarak tanımlanması

·       Davaya konu planda yapılaşma koşulları düşürülüyorken alan yatırım yapılabilecek bir statü kazandığı ve bu statü değişikliğinin kamusal hak kaybına neden olması

·       Dava konusu işlem ile daha önce Askeri Stratejik Alan fonksiyonunda olması sebebiyle yapılaşma imkanı olmayan parselin Sağlık Tesis Alanı ve Yüksek Öğretim Alanı olarak yeniden düzenlenmesi ile yapılaşmasının önünün açılması açılması

·       Dava konusu planlar ile kamusal kullanıma ait bir alanın mülkiyetinin kademe kademe özelleştirilmesinin önünün açılması

·       Dava konusu planlara ait plan notlarının alandaki yapılaşma baskısını arttıracak nitelikte olması ve ilgili plan notunda plan lejantında belirtilen kullanımlar dışında birçok kullanımın yer alabilmesine imkan verilmesi; her bir kullanımın ayrı bir yapılaşma süreci getirmesi

·       Planlama alanında tescilli bir yapının yer aldığı düşünüldüğünde birçok farklı kullanımın yer almasına imkan verecek dava konusu planların risk oluşturması ve ayrıcalıklı imar hakları yaratması

gerekçeleri ile İstanbul 12. İdare Mahkemesi`nde dava konusu edilmiştir. 21.09.2021 tarihinde yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılan bahsi geçen planlara dair yapılan değerlendirmeler sonucu uzmanlar tarafından planların şehircilik ve  planlama ilkelerine uygun olmadıkları kanaatine varıldığını iletir bilirkişi raporu hazırlanmıştır. Bu doğrultuda, İstanbul 12. İdare Mahkemesi 31.01.2022 tarih ve E. 2020/227 K. 2022/204 numaralı kararında,

"…dava konusu taşınmazın fiilen, Haydarpaşa Sultan Abdülhamit Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak kullanılmakta olduğu, taşınmaz üzerindeki ana yapının İstanbul 6 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 03.06.2009 tarihve 1808 sayılı kararı ile 2. Grup Korunması Gerekli Kültür Varlığı olarak tescil kararı bulunmakta olduğu, dava konusu plan değişikliği öncesinde taşınmazın;15.09.1997 tt‘li 1/5000 Ölçekli Üsküdar Merkez Nazım İmar Planı‘nda "Askeri Alan" fonksiyonunda, 09.06.2006 tt‘li 1/1000 Ölçekli Üsküdar Merkez Uygulama İmar Planı‘nda ise "Askeri Stratejik Alan" fonksiyonunda kaldığı, dava konusu plan değişiklikleri ile taşınmazın Askeri Stratejik Alan ve Askeri Alan şeklindeki lejantı "Sağlık Tesisi Alanı" ve "Yüksek Öğretim Alanı" olarak değiştirildiği, bu plan değişikliklerinin 25.07.2016 tarih ve 669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi ve Askeri Hastanelerin Devrine İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde yapılmış olduğu, taşınmazın anılan KHK öncesinde alt ölçekli planlarda askeri alan lejantında olmasından dolayı plan değişikliğine gidilmesinin uygun olduğu, söz konusu planlar ile taşınmaza sağlık ve yüksek öğretim tesis alan şeklinde sosyal altyapı fonksiyonları getirilmiş olup, bu fonksiyonlar yönünden söz konusu imar planlarının 2009 onanlı İstanbul ÇDP‘nın da planlama alanının ayrıldığı Kentsel ve Bölgesel Donatı Alanı ve Meskun Alan fonksiyon kararları ile uyumlu olduğu görülmüşse de; davaya konu taşınmazı kapsayan alanda imar plan değişikliği ile askeri alan lejantından çıkarılması ve sosyal altyapı hizmet alanı olarak sosyal donatı alanına ayrılması yönündeki alt ölçekli imar plan değişikliklerinin üst ölçekli plan fonksiyon kararı yönünden uygun olmasına rağmen alt ölçekli planlarda getirilen işlev ve yapılaşma kararlarının kentsel ölçekte yoğunluk, ulaşım ve çevresel etkilere dair bilimsel araştırmalara dayalı olarak ortaya konulmadığı ve bu hususların plan rapor ve hükümleri ile açık olmadığı, ilgili planlarda sektörel (sağlık ve yüksek öğretim) yönünden söz konusu alana dair araştırmalara yer verilmediği, sadece taşınmaz üzerindeki tescilli yapıdan dolayı ilgili koruma kurulu kararına yer verilmiş olduğu, ancak ilgili kararda da plan değişiklik ve yapılaşma şartlarının yoğunluk üzerinden değil gabari üzerinden yapılmış olduğu, 23.10.2019 tarihli 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Nazım ve Uygulama İmar Planı Değişiklileri‘nin ÇDP‘nın 8.2.3.nolu plan genel hükümünde anılan alt ölçekli planlarda beklenen koşulları sağlamadığı, NİP ve UİP Değişkliği ile taşınmazın iki ayrı fonksiyon alanına ayrılma gerekçesi olarak 1335/172 sayılı taşınmazın Sağlık Bakanlığı ile Sağlık Bilimleri Üniversitesi olmak üzere iki ayrı kuruma tahsisli olması gösterilmiş olup, anılan gerekçenin mekansal planlanlarda arazi kullanım kararlarının belirlenmesinde yer seçim kriterleri ile paralelik göstermediği, taşınmazın yakın çevresinde yapılaşma ve ulaşım alt yapısı üzerinde yoğunluk artırıcı etkilerinin olacağı, bu bağlamda da mekansal planlar yapım yönetmeliği 26.maddesinde belirtilen hususları içermediğinden dolayı şehircilik ilke ve esaslarına, planlama tekniklerine ve kamu yararına uygun olmadığı, dolayısıyla dava konusu plan değişikliklerinin hukuka uygun olmadığı sonucuna varılmıştır…"

hükümlerine yer vererek dava konusu işlemlerin iptaline karar vermiştir. Tüm üyelerimize, meslektaşlarımıza ve kamuoyunun bilgilerine sunarız.

Saygılarımızla,

TMMOB Şehir Plancıları Odası

İstanbul Şubesi