Etik İlkeler Özlük Hakları
TOKİ UYGULAMALARI VE İNŞAAT SEKTÖRÜNE ETKİLERİ
BASIN AÇIKLAMALARI
Yayına Giriş Tarihi
2008-11-14
Güncellenme Zamanı
2010-01-05 14:35:40
Yayınlayan Birim
BURSA

TOKİ UYGULAMALRI VE İNŞAAT SEKTÖRÜNE ETKİLERİ

Değerli Basın Mensupları;

Meslek kuruluşları olarak uzun zamandır TOKİ konusundaki düşüncelerimizi çeşitli platformlarda dile getiriyoruz. TOKİ, inşaat sektöründe artık büyük bir güç haline gelerek, asıl amacını aşmış ve farklı amaçlara hizmet etme yolunu seçmiştir. TOKİ diğer ülkelerdeki gibi sosyal ihtiyaçları karşılama amacıyla kurulmuş olsa bile, bugün bu amacından uzaklaşmıştır.

TOKİ hayata geçirdiği ve devam eden birçok projesiyle inşaat alanında pay sahibi olarak sektörün büyük oranda zarar görmesine sebep olmaktadır. Kurum makro düzeyde planlama ve sürdürülebilir kalkınma modelinin aksine, anlık çözüm üreterek; tek tip mimari uygulamalarla kentlerin mimari dokusuna uyuşmayan bir yapılaşmayı ortaya çıkarmaktadır.

TOKİ son dönemlerde özellikle hayata geçirdiği lüks konut projeleriyle sektörde faaliyet gösteren firmalara bir rakip haline gelmiştir. Sürdürülebilir kalkınma modelinden uzak, anlık çözümlerle ülkenin her bölgesinde plansız bir şekilde proje gerçekleştiren TOKİ, bu uygulamalarla inşaat sektörünün geleceğini tehlikeye atmaktadır. İnşaat sektörünün Türkiye Gayrisafi Milli Hasılasındaki oranı direk ve endirekt olarak %33‘ü bulmakta olup, kalkınmada en önemli sektörlerden birisi olduğunu var sayarsak TOKİ, uygulamalarıyla sektörü zor durumda bırakmıştır.

Mevcut TOKİ uygulamaları herhangi bir model ışığında gerçekleştirilmemektedir. Bunun sonucunda da Türkiye‘nin pek çok yerinde kentlerin yapı dokusuna aykırı, yeşili ve sosyal alanları ile 21. yüzyılın modern yapılanmasına uymayan TOKİ apartmanları yükselmektedir.

TOKİ projelerinin teknik altyapısında da birçok eksik bulunmakta, daha planlama aşamasında eksik başlanılan TOKİ projeleri teknik uygulama ve kontrol aşamalarından da yoksun bırakılmaktadır. İnşaatların biran önce bitirilmesi için birçok parametre göz ardı edilirken, uygulama yapılan bölgelerin jeolojik ve geoteknik verileri yeterli şekilde incelenmeyip kısa sürede iş bitirme adına gerekli özen gösterilmemektedir. Projelerde imalat yetkinliği ve güvenilirliği konusunda ciddi endişeler vardır. Çağımızın olmazsa olmazlarından denetim mekanizması ise müşavir firmalar eliyle yetersiz yürütülüp olası bir felakete adeta davetiye çıkarılmaktadır. Teknik açıdan ortaya çıkan birçok olumsuzluğun yanında ticari anlamda da TOKİ, sektörü olumsuz yönde etkilemektedir. Bağımsız denetçi personellerin oluşturduğu Yapı Denetim Kuruluşları bu sisteme dahil edilmeyerek kontrollerin etkinleştirilmesi sağlanamamaktadır. Tüm bu teknik tanımaz yaklaşımların yanında bölgesel ve ulusal ticari yapının tehdit ediliyor olması çok ciddi bir sıkıntıdır. Bölgede faaliyet gösteren inşaat firmaları ve müteahhitler TOKİ‘ye sağlanan ayrıcalık ve imtiyazlardan dolayı rekabet edememekte ve iş yapamamaktadır.

TOKİ inşaatlarından alınmayan proje ücretleri, belediye harçları, yapı denetim harçları nedeni ile rekabet adeta imkansız hale getirilmiştir. Tüm bu çarpık yapılaşma ve organizasyona rağmen TOKİ uygulamalarına halkımız ilgi göstermektedir. Bu talebin sebebi iyi araştırılmalıdır. Konutlara talip olanlar gerçekten ihtiyaç sahiplerimidir yoksa rant peşinde aldıkları daireleri kiraya verip asimetrik talebi doğuranlar mıdır? "Vatandaşa Ucuz Konut Edinmek" parolası ile yola çıkıp; toplumsal, kültürel ve ekonomik dinamiklere zarar vermek tüm toplum katmanlarını olumsuz etkileyecek önemli bir gerçeğimizdir.

2985 sayılı Toplu Konut Kanununa göre kurulan TOKİ‘nin asli görevleri arasında özetle; konut inşaatı ile ilgili sanayi ve bu alanlarda çalışanları desteklemek, özellikle kalkınmada öncelikli yörelerde bulunan konut inşaatıyla ilgili şirketlere iştirak etmek olarak tanımlanmıştır. Konut sektörüyle ilgili şirketler kurmak veya kurulmuş şirketlere iştirak etmek, ferdi ve toplu konut kredisi vermek, köy mimarisinin korunup yenilenmesine yönelik projeleri kredilendirmek. Hükümet politikası ile TOKİ, konut sektörüne hızlı bir giriş yaparak ucuz arsa temini için çoğu kez hazine arazilerini kullanarak 81 ilde 432 ilçede yaklaşık 300 bin konut yapımını gerçekleştirmektedir. Bursa TOKİ alanları incelendiğinde; Hasanağa, Kayapa, Yunuseli, Kestel ve Hamitler hazine arazileri kullanarak yapılmış, bu nedenle de şehir ve ilçe merkezlerinin dışında konut alanlarının çıkması sonucu doğurmuştur. Böyle olunca mevcut üst ölçekli 1/100.000 ve 1/25.000‘lik planlar ve projeksiyonlar göz ardı edilmiştir. Marmara depreminin ardından denetimsizlik konusu masaya yatırılmış ve 4708 sayılı yasa ile yapı denetim zorunluluğu getirilmiştir. Ancak devlet, şu anda TOKİ‘ler konusunda kendisiyle çelişmektedir. TOKİ konutlarının yapı denetimleri tam anlamıyla yapılmamaktadır. TOKİ denetimlerin müşavirler kanalı ile gerçekleştirildiğini iddia ediyor. 3 bin konutun denetimini tek bir mühendis kuş olup havada uçsa gerçekleştiremez. Devlet normal şartlar altında tek bir katlı binada bile yapı denetim konusunda gösterdiği hassasiyeti, TOKİ‘nin binlerce metrekare ve yüksek yapı statüsündeki binalarında göstermiyor.

TOKİ stadyum, yol, hastane gibi projelerde değil, dar gelirli ve konut ihtiyacı olan vatandaşlara dönük çalışmalar gerçekleştirmelidir. Yapı kooperatiflerine yeterli sayıda uygun arsa üretmeyi başlı başına bir göre olarak kabul etmeli ve bu konuda aktif olmalıdır. Arsa ürettiği kooperatiflerin organizasyonunda finansman, denetim ve koordinatörlük konularında görev üstlenmelidir. TOKİ uygulamaları inşaat sektörünün bütününde değerlendirilmeli, haksız rekabet ortamı oluşturulmamalıdır. TOKİ uygulamaları yerelde müteahhitlik, inşaat malzemeleri sektörlerini olumsuz etkilememelidir. TOKİ uygulamaları kentlere ait üst ölçekli planlara uygun olmalıdır. Konut açığının giderilmesi nitelikli konut üretimi, mevcut konut stokunun yenilenmesi için TOKİ‘ye uygulanan finansman, planlama, maliyet gibi kolaylıklar sektörün diğer oyuncularına da sağlanmalıdır. Yurt çapında uygulamaya koyduğu Kentsel Dönüşüm alanlarına ağırlık verilmeli, kentlerdeki çöküntü alanları ve gecekondu bölgelerinin dönüşümüne katkıda bulunulmalıdır.14.11.2008

İnşaat Müh. Odası Bursa Şubesi

Mimarlar Odası Bursa Şubesi

Harita ve Kadastro Müh. Odası Bursa Şubesi

Şehir Plancıları Odası Bursa Şubesi

Yapı Denetim Birliği Bursa Şubesi

Emir Koop. Birliği

 

 

 

TMMOB
Şehir Plancıları Odası

Çerez Politikası & Gizlilik Sözleşmesi

Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için amaçlarla sınırlı ve gizliliğe uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Çerezleri nasıl kullandığımızı incelemek ve çerezleri nasıl kontrol edebileceğinizi öğrenmek için Çerez Politikamızı inceleyebilirsiniz

kişisel verilerinizin Odamız tarafından işlenme amaçları konusunda detaylı bilgilere KVKK sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

"/>