Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü`ne
Şırnak
Şırnak ili, Merkez ilçesi Yeşilyurt, Gazipaşa, Yeni ve İsmetpaşa mahalleleri sınırları içinde kalan yaklaşık 28 hektarlık alanın 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği (NİPD) ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği (UİPD) Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünde 14.10.2016 tarihinde askıya çıkarılmıştır.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Diyarbakır Şubesi olarak Yapılan NİPD ve İPD`ye olan itirazlarımız aşağıda sıralanmaktadır.
Söz konusu NİPD ve UİPD`ne ilişkin değerlendirmelerimiz:
Yapılan NİPD ve UİPD alandaki mülkiyet ve kadastro durumu gözetmeden yapılmış, kentin yenilenmisi ve iyileştirilmesi ilkeleri yerine alanı boşaltma ve insansızlaştırma kapsamında genel şehircilik ilkelerine aykırıdır.
NİPD ve UİPD`nin içinde kaldığı Yeşilyurt, Gazipaşa, Yeni ve İsmetpaşa Mahalleleri, dayanışma ve sosyal ilişkilerin yoğun olduğu kırsal yaşamın sürdürüldüğü alanlardır. Yapılan plan değişliği bu mevcut kent-kır dengesini bozan, kent kültürünü ve yapısını görmezden gelen bir yaklaşımla yapılmış olduğu tespit edilmiştir.
NİPD ve UİPD 10 Ağustos 2016 tarih ve 29797 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Şırnak İli, Merkez İlçesi, Cumhuriyet, Gazipaşa, İsmetpaşa, Yeni ve Yeşilyurt Mahalleleri İçerisinde Bulunan Bazı Alanların Riskli Alan İlan Edilmesi "ne ilişkin 2016/9082 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında yapılmaktadır. Ancak TMMOB Şehir Plancıları Odası Diyarbakır Şubesi olarak, bakanlık tarafından ilan edilen riskli alan kararının iptali ve yürütmesinin durdurulmasına yönelik 07.09.2016 tarihinde dava açmış bulunmaktayız. Söz konusu alanın riskli alan ilanlarının iptali ve yürütmenin durdurulmasına yönelik hukuki süreçlerin devam edilirken imar planı değişikliklerinin yapılması hukuka aykırıdır.
Söz konusu mahallelerde Afet Riski Altındaki Alan olarak ilan edilirken ve İPD yapılırken Şırnak Belediyesi`nin, Şırnak halkının ve kentin bileşenlerinden görüş alınmadan yapılmaktadır. Belirli bir alanda yoğun bir nüfusu ilgilendiren bu tür büyük imar planı değişikliği için alanda yaşayan mahalle sakinleri, hak sahipleri, mülkiyet sahipleri, kiracılar ve mülksüz kesimin görüşü alınması Anayasamız sosyal devlet ilkesi kapsamında alınması gerekli olduğu gibi mekânsal planlar yönetmeliği genel esaslar Madde 7. (j Bendi) ‘ Planların hazırlanmasında plan türüne göre katılım sağlanmak üzere anket, kamuoyu yoklaması ve araştırması, toplantı, çalıştay, internet ortamında duyuru ve bilgilendirme gibi yöntemler kullanılarak kurum ve kuruluşlar ile ilgili tarafların görüşlerinin alınması esastır` kuralı getirilmiştir. Bu şekilde merkezden masa başında yapılan planlar genel şehircilik mevzuatları kapsamında katılımcı bir şekilde yapılması ilkesine aykırıdır.
Ayrıca hangi neden ile Afet Riski Altındaki Alan olarak tanımlandığı belirsizdir!
Plan değişikliği, alanda olağan üstü hal süreci ve sokağa çıkma yasağı devam ederken yoğun güvenlik koşullarının uygulandığı bir süreçte yapılmaktadır. Dolayısıyla bu süreçte yapılan planlama ve uygulama süreçleri sağlıklı bir plan üretme ve uygulama koşulları barındırmamaktadır. Planlar, olağanüstü güvenlik koşullarının kaldırıldığı yaşamın normalleştiği bir dönemde yapılmalıdır. Olağanüstü güvenlik politikaları üzerine kent-şehir inşasının yapılması genel şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun değildir.
28 hektarlık alanda yapılan imar plan değişikliğinin nüfus öngörüsü 15.037 kişi olarak belirlenmiştir. Afet Riski Altındaki Alan kapsamında yapılacak kentsel dönüşüm uygulamalarının alanın mevcut kullanıcılarına mı yoksa alana yerleştirilecek yeni kullanıcılara mı hizmet edeceği belirsizdir. Bu belirsizlik mülk sahibi ve hak sahipleri açısından farklı problemleri ortaya çıkaracaktır. Bu nedenle bölgede yaşayan insanların alışkın olmadığı yaşam koşullarına zorunlu bırakılmasının önü açılmaktadır. Bu bağlamda genel şehircilik ve planlama ilkeleri açısından sosyal, kültürel ve ekonomik yapının korunması ve iyileştirilmesi ilkesine aykırıdır.
İmar plan değişikliği ile alandaki geleneksel organik kent dokusu tamamen görmezden gelinerek yoğun kentsel ölçekte geniş yolların ve ticari yoğunluğun artırıldığı tespit edilmiştir. Alandaki bu yapılaşma koşulu alanın topografik yapısı ile uyumlu değildir. Alanın eğimli olmasından kaynaklı yapılaşma organik formda doğal doku ile gelişim göstermiştir. Bu nedenle geniş birbirini dik kesen ızgara desenli geniş yol mantığı alanın doğal çevreyle ilgili yapısıyla uyumlu değildir.
Yapılan tespit ve değerlendirmeler ışığında Şehirleşme ve Planlama süreci bir iki günlük politikalar ve çizimler ile değil, uzun vadeli çalışmalar, öngörüler ve ülkenin ve bölgenin genel durum ve politikaları ile ilişkilendirilerek yapılmalıdır. Bu kapsamda yapılan planlama çalışması (Şırnak Merkez ilçesi İmar Plan Değişikliği) kısa vadede kadük kalacak bir girişimden öte anlam içermeyecektir.
Yapılan planlar, genel şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun ve katılımcı süreçlerin ortak olduğu bir çerçevede olmalıdır. Kısacası başta sağlık ve eğitim birimleri olmak üzere Merkezi Yönetim, Yerel Yönetim, planlamadan etkilenen halk ve isteyen tüm Şırnaklıların, TMMOB ve bileşenleri olmak üzere tüm sivil toplum kuruluşlarının katıldığı bir süreç içerisinde, kanun ve yönetmeliklerde belirlenen katılımcı anlayışla plan üretilmesi gerekmektedir. Öneri planda bu anlayışı yansıtacak herhangi bir emare bulunmamaktadır.
Yukarıda açıklamaya çalışılan gerekçelerden dolayı, Şırnak ili, Merkez ilçesi Yeşilyurt, Gazipaşa, Yeni ve İsmetpaşa mahalleleri sınırları içinde kalan yaklaşık 28 hektarlık alana ait 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Değişiklikleri;
3194 Sayılı İmar Kanunu,
Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği,
Üst Ölçekli Plan Kararları,
Genel Şehircilik ilkeleri ve Planlama esaslarına aykırı olması nedeniyle iptali konusunda gereğini bilgilerine sunarız.
