Depremler sonrasında yeterince inşaat odaklı vaat sunuldu; peki ya doğa?

1. Depremde on binlerce yapının yıkıldığı, on binlercesinin de ağır hasarlı olması nedeniyle yıkılacağı açıklanmıştır. Son 20 yıl ortalamasına göre, yıllık konut üretim performansının 11 kat artırılarak 1 yıl içerisinde yüzbinlerce kalıcı konutun inşa edileceği iddia edilmektedir. Peki bu plansız, programsız, olağanüstü yapılı çevre üretim sürecinde doğadan, ekosistemden bahseden var mı?

2. Depremden etkilenen illerde ormanlardan bozkırlara, göllerden nehirlere pek çok farklı ekosistemi içeren, sayısı 40`a yakın önemli doğa alanı bulunmaktadır. Bölgede çok sayıda milli park, tabiat parkı, doğal sit, yaban hayatı koruma/geliştirme sahası ile geniş ormanlar, ovalar ve meralar bulunmaktadır. Fırat-Dicle, Seyhan-Ceyhan ve Asi havzalarının beslediği bu coğrafyada Türkiye‘deki toplam tarım topraklarının yaklaşık %17`si bulunmaktadır. 

3. Deprem yaşanan illerde enkazların kaldırılması ve yapıların yıkımı kontrolsüzce devam ediyor. Kentlere hızla toz ve zehirli asbest yayılıyor. Kaldırılan enkazlar ise tarım arazilerine, dere yataklarına, sulak alanlara dökülüyor. 

4. İnşaat ve yıkıntı atıkları sorunu, Türkiye`de inşaat ve rant odaklı büyüme stratejilerinin yoğunlaştığı yıllardan bu yana sürekli büyüyen ve çözümü için çaba sarf edilmeyen bir konu. Şimdi ülke genelindeki bu problem, bina enkazlarından çıkan heterojen, karmaşık atıklar için düzgün depolama, yeniden kullanım, geri dönüşüm, bertaraf gibi yöntemlere başvurulmadığı için deprem coğrafyasında kriz şeklinde düğümlenmiş durumda. Yeni inşa edilecek konutlar için plansız, alelacele bir şekilde tarım arazilerine, meralara, orman bitişiğindeki alanlara dökülecek milyonlarca ton beton, yığılacak sayısız iş makinası da cabası. Üstelik, 

5. Bu anlayış devam ederse, tüm bunlar birkaç yıla hayalet yerleşimlere dönecek olan bina yığınları için yapılmış olacak. 

6. Deprem bölgesindeki hava, su, toprak ve tüm canlılar tehdit altında. Eğer yaklaşan seçimler gözetilerek, oy kaygısıyla hızlı ve plansız bir biçimde enkaz görüntülerinden kurtulma ve doğal alanlara kalıcı konut inşa etme  yönünde alınan akıl dışı karar engellenemezse bölgenin ekosistemi telafisi mümkün olmayacak ölçüde tahrip olacak.

7. Depremzede yurttaşların temel geçim kaynaklarını ellerinden almadan, doğaya, ekosisteme kalıcı hasarlar vermeden, bir doğa olayına önlem almaya çalışırken başka afetlere zemin hazırlamadan tüm sorunlara çözüm üretmek; tüm ihtiyaçları karşılamak mümkün. 

8. Yaşadığımız felaketten sonra bir de iklim krizinin, ekolojik yok oluşun, gıda ve su krizinin yıkıcı sonuçlarıyla karşılaşmamak için; bugünü ve geleceği kurtarmak için akılcı, planlı ve ekosistemin tüm bileşenlerini gözeten bir süreç yönetimi talep ediyoruz.