Depremler sonrasında yeterince inşaat odaklı vaat sunuldu; peki ya insan?

Farz edelim ki yıllık konut üretimi 11 katına çıkarılarak 1 yıl gibi kısa bir süre içerisinde TOKİ tarafından kalıcı konutlar inşa edildi; bu süre zarfında milyonlarca depremzede yurttaşın kentlerde veya kırsal alanlarda yokluk içinde sürdürmek zorunda bırakıldıkları gündelik hayatlarına dair ne söyleniyor, ne vaat ediliyor, duyan var mı?

Üç milyona yakın yurttaşın göç ettiğine dair tahminler yürütülüyor. Kamu misafirhanelerinde kalanlar ve çocuklarını gittikleri yerlerde okula yazdırmak için ikametgah bildirenler dışında bu yurttaşların nereye, nasıl gittikleri; nerede kaldıklarına dair kamuoyuyla paylaşılmış bir veri de bulunmuyor. Depremzedelerin demografik hareketlilik verilerinin hızla elde edilmesi ve kamuoyuyla paylaşılması elzemdir.

Çok sınırlı düzeyde kalan kira ve taşınma "yardımı" dışında depremzedelerin yaşamlarını kolaylaştıracak yasal düzenleme veya tedbirler de açıklanmış değil. Ancak, deprem sonrası ülke genelinde gerçekleşen kira artış miktarlarının açıklanan kira yardımının çok üzerinde  olduğu gözleniyor. Ülkenin her kentinde, boş konut stoğunun depremzedelerin kullanımına açılmasına olanak sağlayacak tedbirlerin alınması, değişim değerine odaklanarak yatırım amaçlı edinilen konutlar için vergilendirme önlemlerinin alınması gerekmektedir.

Göç alan kentlerin sosyal donatı alanları, teknik altyapı, eğitim, sağlık, ulaşım gibi temel kamusal hizmetleri mevcut nüfus üzerinden planlanarak karşılandığı varsayılsa dahi bu kentlere deprem sonrası zorunlu olarak göç etmiş  kitlesel nüfusun ihtiyaçlarını da karşılayacak bir hizmet sunumu planlanmalıdır.

Kira artışlarının kontrol altına alınması, eşya desteğinin sağlanması, sağlık, ulaşım, eğitim gibi temel kamusal hizmetlere eşit ve ücretsiz erişimlerinin sağlanması, deprem kaynaklı ölüm aylığı, malulen emeklilik gibi depremzede hanelerde oluşan kayıpların telafi edilmesine yönelik  yasal düzenlemelerin ivedilikle yapılması; elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlere ücretsiz erişimin sağlanması ZORUNLUDUR

Okul çağındaki çocukların (özellikle kız çocuklarının) eğitimden uzaklaşma riskinin önüne geçilmesi, çocuk işçiliğinin engellenmesi, kayıt dışı/güvencesiz istihdamın önlenmesi, işten çıkarmaların yasaklanması, kabiliyetlere uygun istihdam olanaklarının sağlanması ZORUNLUDUR.

İnşaat makinası görüntülerinin ardında depremle yıkılmış yerleşim yerlerinde alelacele plansız, programsız yeniden inşa şovları sürerken; memleketlerini terk eden veya deprem bölgesinde çadırlarda, konteynerlerde kalmak zorunda bırakılan milyonlarca yurttaşa vaad edilen şey 3 öğün yemek sırası ve niteliksiz geçici barınma alanlarından ibaret olmamalıdır.

Depremzede yurttaşları sadaka kültürüne, tarikat/cemaatlerin "hayırseverliklerine", bağışlara, bireysel yardımlara mecbur bırakmaksızın; koruyucu kamusal destek mekanizmalarının bir an önce hayata geçirilmesi gerekmektedir.

İnsan Onuruna Yaraşır Bir Yaşam ve Kamu Yararını Gözeten Sosyal Politika TALEP EDİYORUZ!